ရခုိင္အေၾကာင္းတစ္ေစ့တစ္ေစာင္း

ကြ်န္ေတာ္တုိ႕ ျမန္မာလူမ်ိဳးေတြဟာ သံေယာဇဥ္အရမ္းႀကီးတဲ့ လူမ်ိဳးေတြျဖစ္တယ္။ သားသမီးေတြနဲ႕ အေဖအေမေတြႀကားက ခ်စ္ျခင္းေမတၱာေတြ၊ အဖိုးအဘြားေတြနဲ႕ ေျမးျမစ္ေတြႀကားက ခ်စ္ျခင္းေမတၱာဆိုတာ ဘယ္နယ္ရာပဲ ေရာက္ေနေရာက္ေန ေလ်ာ့ရဲျပတ္ထြက္လုိ႕သြားတယ္ဆိုတာ မရွိဘူး။ အစဥ္အျမဲ ခုိင္ျမဲေႏွာင္ဖဲြ႕လ်က္သာ…

အေနာက္ႏုိင္ငံကို ေရာက္ျပီး အေနာက္တုိင္းလူမွဳအဖဲြ႕အစည္းမွာ လူ႕ဘ၀ရဲ႕ႏွစ္လတခ်ိဳ႕ကို ကုန္လြန္ေစခဲ့သူေတြအတြက္ဆိုရင္ မိသားစုအေႀကာင္းကို စဥ္းစားလုိက္တုိင္း ျမန္မာျပည္ကုိ အေျပးျပန္ခ်င္မိေတာ့တာပဲ။ အေနာက္ႏုိင္ငံမွာဆိုရင္ ၁၈ ႏွစ္ျပည့္တာနဲ႕ မိဖအိမ္မွာ မေနပဲ တတ္ႏုိင္ရင္ ကုိယ့္ဟာကိုယ္ အိမ္ျခားဆင္းတဲ့ ဓေလ့ေတြရွိတယ္။ သားသမီးေတြဆိုရင္ တက္မဲ့ေကာလိပ္ေက်ာင္း ေရြးတာေတာင္ အေဖအေမေတြမရွိတဲ့ ျမိဳ႕ေတြကို ေရြးျပီး လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ေကာလိပ္ေက်ာင္းသားဘ၀ကုိ အပိုင္ဆြတ္ခူးဖို႕ ႀကိဳးစားႀကတယ္။ စရုိက္ယဥ္ေက်းမွဳဓေလ့ေတြ မတူဘူးေပါ့။

ျမန္မာလူမ်ိဳးေတြက်ေတာ့ သားသမီးေတြ တကၠသိုလ္တက္လုိ႕၊ ေက်ာင္းျပီးလို႕၊ အလုပ္ရလို႕၊ အိမ္ေထာင္က်လုိ႕၊ ခေလးရျပီးေတာင္မွ မိဖေတြနဲ႕ မခဲြပဲ အတူတူ ေႏြးေႏြးေထြးေထြး ေနထုိင္တတ္ႀကတယ္။ မိဘ ညီကိုေမာင္ႏွမေတြကို မစြန္႕ခြာခ်င္ပဲ စြန္႕ခြာလာခဲ့ႀကရျပီး ျပည္ပကို ေရာက္လာႀကတဲ့ လူေတြက်ေတာ့ အဲဒီအခြင့္ထူးေတြကို အရမ္းတမ္းတမိႀကတယ္။ အေမခ်က္တဲ့ ဟင္းေတြက ဘြားခနဲဆို ေပၚလာေရာ။ တစ္ေန႕တစ္မ်ိဳး မရိုးေအာင္ ခ်က္ေပးတတ္တဲ့ ကြ်န္ေတာ္တုိ႕ရဲ႕ မိခင္ေတြ။

အေမ့ေပါင္ေလးေပၚမွာ ေခါင္းေလးတင္ျပီး ဗီဒီယိုဇာတ္ကားေတြ လဲႀကည့္ခ်င္လုိက္တာ အေမ ေရ…။

သား ေခါင္းနဲ႕ ဖိထားလို႕ အေမ့ရဲ႕ ေပါင္လံုးေသးေသးေလးက က်င္လာေပမယ့္ အေမက အျပံဳးမပ်က္။ သားေတြ သမီးေတြ သင္တန္းဖိုး ေပးႏုိင္ဖုိ႕ သြားရမဲ့ေဆးခန္းကို မသြားပဲ အႏြံတာခံေပးတဲ့ ကြ်န္ေတာ္တုိ႕ရဲ႕ ဖခင္ေမတၱာကလည္း ရုပ္ပိုင္းဆုိင္ရာတုိးတက္လာျပီး စိတ္ပိုင္းဆုိင္ရာ ယုတ္ညံ့လာတဲ့ ဒီေန႕ေခတ္ကမၻာမွာ ရွားမွရွား…အဲဒီလုိ အႀကင္နာေမတၱာႀကီးမားတဲ့ ကြ်န္ေတာ္တုိ႕ မိခင္၊ ဖခင္၊ အဘိုးအဘြား၊ ေမာင္ႏွမေတြကို ဘယ္လိုလုပ္ ေမ့ႏုိင္မွာလဲ။ အဲဒီ အလြမ္းအေဆြးေတြက အသက္ငယ္တယ္ ႀကီးတယ္ရယ္လုိ႕ မဟုတ္ပဲ ရင္ညွွပ္ထက္ကို လွိဳက္လွိဳက္ျပီး တက္လာတတ္တယ္။ ျပည္ပမွာ ရုပ္ပိုင္းဆုိင္ရာ ဘယ္ေလာက္ပဲ ေကာင္းေနပါေစ၊ ကိုယ့္အေဖအေမအိမ္ေလာက္ ဘယ္ေတာ့မွာ မသာႏုိင္ပါဘူး။ အမိေျမကို လႊမ္းဆြတ္တဲ့ စိတ္ေတြနဲ႕ စိတ္ပိန္ရတဲ့ ရက္ေတြက ဒုနဲ႕ေဒး…

ဒီႀကားထဲ ျမန္မာျပည္မွာ တစ္ခုခုျဖစ္ရင္ လူက ရင္ဘတ္ကို မီးပူအလံုးတစ္ရာနဲ႕ ထိုးလုိက္သည့္အလား တစ္ပူေပၚႏွစ္ပူဆင့္ျပီး ပူပန္ေသာကေတြ မ်ားႀကရျပန္တယ္။ သတင္းေတြ၊ ဓာတ္ပံုေတြ၊ ဗီဒီယိုေတြက အင္တာနတ္တို႕ ေဖ့ဘုတ္တုိ႕ေပၚကေန ခ်က္ခ်င္းဆိုသလို ေရာက္ေရာက္လာေတာ့ ဒီကလူေတြက ဘာလုပ္လုိ႕ ဘာကုိင္ရမွန္းမသိ ျဖစ္ကုန္ႀကပါေရာ။ ဒါနဲ႕ အနားမွာ ရွိတဲ့ မိုဘုိင္းဖုန္းကိုပဲ ကယ္တင္ရွင္ႀကီးအေနနဲ႕ ကိုးကြယ္ျပီး ဖုန္းေတြ ေကာက္ဆက္ရပါတယ္။ ေျခေထာက္ရွည္လို႕ပဲလားမသိ၊ မိသားစုေတြကလည္း ဟိုမွာ တစ္စု၊ သည္မွာ တစ္စု ဆိုေတာ့ ဆက္လုိက္ရတဲ့ ဖုန္းေတြ။ ဖုန္းကဒ္တစ္ကဒ္ကို ေဒၚလာေငြ ၅ က်ပ္ေပးရင္ေတာင္ ၁၈ မိနစ္သာသာေလာက္ပဲ ေျပာရေတာ့ ကုန္လုိက္တဲ့ ဖုန္းဖိုးေတြ…။ နယ္ျမိဳ႕ေတြဆို ပိုဆိုးေသး။ ဟယ္လုိ ေခၚေနရင္းနဲ႕ ဖုန္းကဒ္က ကုန္သြားေရာ။ မိနစ္ေတြက အလုိလို စားသြားရင္း က်န္ခဲ့တာဆိုလို႕ လိပ္ေခါင္းပဲ က်န္ခဲ့တာ။ “ႀကားလား၊ မႀကားဘူးလား”နဲ႕ ေအာ္ရလြန္းလို႕…

အခုလည္း ျဖစ္ျပန္ျပီ။ ဘဂၤလီကုလားကိစၥ။ တုိင္းျပည္တုိးတက္ဖို႕ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမွဳ လမ္းေႀကာင္းကို အာရံုစိုက္ဖို႕ ႀကံရံုပဲရွိေသး မျပီးမျပတ္ အမွ်င္ရွည္ေနတဲ့ ဒီေခၚေတာကုလားကိစၥက ေႀကာ္ျငာ၀င္ျပန္ပါျပီ။ ဒီကိစၥမတုိင္ခင္ လြန္္ခဲ့တဲ့ ရက္သတၱပတ္အတြင္းမွာ ျဖစ္ေပၚခဲ့တဲ့ ျပည္တြင္းလွဳပ္ရွားမွဳေတြက အားတက္စရာ ေကာင္းေနတာ။ ႏုိင္ငံတ၀ွမ္း ၂၄ နာရီ ရရွိေရး၊ အလုပ္သမား လစာတိုးေရး၊ ခရိုနီခ်ဳပ္ကိုင္တဲ့ ေစ်းကြက္စီးပြားေရး စနစ္ကေန ပီျပင္ျပိဳင္ဆုိင္ႏုိင္စြမ္းရွိတဲ့ ေစ်းကြက္စီးပြားေရး ေဖာ္ေဆာင္ေရး၊ မိမိႏုိင္ငံ၏ သဘာ၀အရင္းအျမစ္မ်ားကို ျပည္သူ႕အက်ိဳးအတြက္ အသံုးျပဳေရး စတဲ့ ျပည္သူ႕တုိက္ပြဲေတြက အားရစရာ။ အခုေတာ့ ဇာတ္လမ္းေကာင္းေနတုန္း ေႀကာ္ျငာက ၀င္လာေရာ။ မိန္းကေလးတစ္ေယာက္ကို လက္၀တ္လက္စားလုယူရံုတင္မက အတင္းအဓမၼျပဳက်င့္ျပီး ရက္ရက္စက္စက္ လူမဆန္စြာ သတ္ျဖတ္ခဲ့ေလျခင္း။

လူမ်ိဳးေရး၊ ဘာသာေရး အဓိကရုဏ္းေတြ ျဖစ္ႀကျပီဆိုရင္ ႏွစ္ဘက္စလံုးက နစ္နာတာပဲ။ လူ႕အသက္၊ အိုးအိမ္ စည္းစိမ္ အကုန္လံုး ဆံုးရွံဳးႀကရတယ္။ နဂိုကတည္းက တုိးတက္မွဳေႏွးေကြးေနတဲ့ႏုိင္ငံမွာ မျဖစ္သင့္ဘူး။ ဒါဟာ ႏိုင္ငံ့အနာဂတ္အတြက္ မေကာင္းဘူး။ ဒီႀကားေတြ ျပႆနာက ျပီးမသြားတဲ့အျပင္ ကိုျမေအးေျပာသလုိ ဘဂၤလီကုလားအေရးကေန မူဆလင္ဘာသာအေရးဘက္ကို ေျပာင္းသြားေအာင္ တြန္းပို႕ဖို႕ ႀကိဳးစားတဲ့ လူေတြကလည္း ရွိေနျပန္တယ္။ ဒါဟာ ျပည္ထဲမွာ ပထမဆံုး လူသိရွင္ႀကား ႀကိဳးစားမွဳပဲ။ ျပည္ပမွာကေတာ့ Muslim Brotherhood ဆိုတဲ့ အစၥလာမ္ဘာသာကို ကိုးကြယ္တဲ့လူတုိင္းဟာ ညီအကိုေတြျဖစ္တယ္ ဆိုတဲ့ စိတ္နဲ႕ ျမန္မာ့အမ်ိဳးသားအက်ိဳးစီးပြားထက္ ဘာသာေရးအစြန္းေရာက္မွဳဘက္ကို ေရာက္ေနတဲ့ လူေတြက သူ႕network တစ္ခုနဲ႕ လွဳပ္ရွားလာခဲ့တာ ႏွစ္အေတာ္ႀကာေနပါျပီ။

ကမၻာ့အႀကီးဆံုး မူဆလင္အဖဲြ႕ႀကီးျဖစ္တဲ့ Organization of Islamic Cooperation (OIC) ဆိုရင္ ဘဂၤလီအေရးကို ႏုိင္ငံတကာ စင္ျမင့္ေပၚကေန မူဆလင္ညီအစ္ကိုစိတ္နဲ႕ ထဲထဲ၀င္၀င္ လုပ္ကိုင္ေနတာပါ။ အဲဒီလိုပဲ ဘဂၤလီ ပညာရွင္ေတြျဖစ္တဲ့ ဘဂၤလီကုလားေတြကို ျမန္မာျပည္ကို Export ပို႕ဖို႕ ႀကိဳးစားေနတဲ့ ဘဂၤလီ Abid Baharနဲ႕ ျမန္မာ့ေရပိုင္နက္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္လက္ထဲပါသြားတာကို ၀မ္းပန္းတသာနဲ႕ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံအစုိးရထံ ခ်ီးက်ဴးေထာပနာျပဳခဲ့တဲ့ မဟာဘဂၤလီမူဆလင္၀ါဒီ Habib Siddiqui တုိ႕ ဆိုရင္လည္း ႏုိင္ငံနယ္နိမိတ္စည္း ဘယ္ေလာက္ပဲျခားျခား သူတို႕အတြက္က ရိုဟင္ညာနာမည္ခံ ဘဂၤလီကုလားေတြ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ လူမ်ိဳးတစ္ခုအျဖစ္ မားမားမတ္မတ္ ရပ္တည္ႏုိင္ဖို႕ မူဆလင္ညီအစ္ကိုစိတ္နဲ႕ ဘာသာေရး၊လူမ်ိဳးေရးတုိက္စစ္တစ္ခုအေနနဲ႕ တစိုက္မတ္မတ္ လုပ္ကိုင္လာခဲ့ႀကတာပါ။

Abid Bahar

Habib Siddiqui

ျပည္ပ network ထဲမွာ ဘဂၤလီေတြကို ဦးေဆာင္လမ္းညႊန္မွဳ ေပးေနတဲ့ ျမန္မာေတြထဲက ျမန္မာမူဆလင္တစ္ေယာက္ကို ျပပါဆုိရင္ ကေနဒါႏုိင္ငံ၊ တုိရြန္တုိျမိဳ႕က ေအာင္တင္ဆိုတဲ့ ျမန္မာမူဆလင္ကို ျပရလိမ့္မယ္။ သူဟာ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေပါင္း ဆယ္စုႏွစ္ေလာက္ကတည္းက ဘဂၤလီေခၚေတာကုလားအေရးကို အနီးကပ္ ကြပ္ကဲလာခဲ့သူျဖစ္တယ္။ သူ႕ကိုယ္သူ ျမန္မာ့အေရး လွဳပ္ရွားသူ အျဖစ္ ဒီမိုအဖဲြ႕အစည္းေတြမွာ ေနရာယူျပီး ေနာက္ကြယ္မွာေတာ့ ဘဂၤလီအဖြဲ႕အစည္းေတြနဲ႕ အနီးကပ္ပူးေပါင္းလုပ္ကိုင္ေနျပီး အျမဲတမ္းအခ်က္အလက္နဲ႕ ဗ်ဴဟာေတြ ခ်ေပးေနသူပဲ။ ျမန္မာေတြ၊ ရခုိင္ေတြနဲ႕ ေတြ႕တဲ့အခါ သေဘာထားေပ်ာ့ေပ်ာင္းသလို သူေတာ္ေကာင္းဦးထုပ္ေဆာင္းျပီး ေနာက္ကြယ္မွာ ကိုျမေအးေျပာသလုိ ဘဂၤလီေခၚေတာကုလားအေရးကို မူဆလင္အေရးျဖစ္ေအာင္ စြမ္းစြမ္းတမံ တြန္းပို႕ေနတ့ဲသူေတြထဲက တစ္ေယာက္ေပါ့။

၂၀၀၈ ခုႏွစ္က က်င္းပတဲ့ ပထမဆံုးအႀကိမ္ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ ျမန္မာမူဆလင္ညီလာခံသို႕ တက္ေရာလာေသာ ဦး၀င္းေအာင္ (ဗြီအုိေအ)၊ ဘဂၤလီေခၚေတာ ေနဆန္းဦး (ေဆာ္ဒီမွ ဘဂၤလီေခၚေတာ ဦးဘစိန္၏သား)၊ ဦးဘိုလွတင့္၊ ဦးဘီလယ္ရာခ်စ္၊ ဦးေအာင္တင္ (၀ဲ မွ ယာ)

ဒါေႀကာင့္ ဘာသာေရးတုိက္ပဲြအသြင္ကို တြန္းပို႕ေနတဲ့ အစြန္းေရာက္ လူတစ္စုကို ျငိမ္းခ်မ္းေရး ခ်စ္ျမတ္ႏုိးတဲ့၊ အမွန္တရားကို တန္ဖိုးထားတဲ့ ျမန္မာျပည္သူတရပ္လံုးက ၀ိုင္း၀န္းကာကြယ္ထိန္းသိမ္းႀကရလိမ့္မယ္။ ဒီအေရးဟာ ဘဂၤလီ ေခၚေတာကုလားေတြရဲ႕ လိမ္လည္မွဳကို အမွန္တရားဘက္က ေဖာ္ထုတ္တဲ့ တုိက္ပဲြဲသာ ျဖစ္တယ္။ ဘယ္လူမ်ိဳး၊ ဘယ္ဘာသာကိုမွ တာဂတ္ထားျပီး လုပ္တဲ့ကိစၥမဟုတ္ဘူး။ ဒီကိစၥဟာ တရားမ၀င္ လာေရာက္ေနထုိင္မွဳ၊ အမိျမန္မာႏုိင္ငံေတာ္ရဲ႕ အခ်ဳပ္ျခာအာဏာကို ထိပါးေစာ္ကားမွဳ၊ တရားဥပေဒ စိုးမိုးမွဳ ညံ့ဖ်င္းမွဳဳ၊ ၀န္ထမ္းအခ်ိဳ႕ရဲ႕ အက်င့္ပ်က္ျခစားမွဳ၊ ျပည္ေထာင္စုတုိင္းရင္းသားမ်ား၏ အတူတကြ ယွဥ္တဲြေနထိုင္ႏုိင္မွဳကို ျခိမ္းေျခာက္မွဳ၊ ရခုိင္သမုိင္း ရခုိင္လူမ်ိဳးအမည္မ်ားကို လိမ္လည္လုယူမွဳ၊ ျမန္မာႏုိင္ငံသို႕ အစၥလာမ္အစြမ္းေရာက္၀ါဒကို ပို႕ကုန္အျဖစ္ တင္ပို႕လုိမွဳ၊ ဘဂၤလီမ်ားကုိ ျမန္မာႏုိ္င္ငံသို႕ တရားမ၀င္တင္ပို႕မွဳ၊ ျပည္ေထာင္စုႀကီး ျပိဳကဲြေအာင္ ႀကိဳးပမ္းမွဳ စတဲ့ အမ်ိဳးသားေရးလုပ္ငန္းရပ္ေတြနဲ႕ ပတ္သက္ေနတယ္။ ဒီကိစၥဟာ မည္သည့္ဘာသာ၊ မည္သည့္ႏုိင္ငံျခားသား လူမ်ိဳးကိုမွ် တာဂတ္ထားျပီး လုပ္တာမဟုတ္ဘူး။

ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ လူမ်ိဳးစံု၊ ဘာသာစံု ေနထုိင္ႀကတယ္။ ရခုိင္ျပည္မွာလည္း လူမ်ိဳးစံု ဘာသာစံု ရွိႀကတယ္။ တရုတ္ေရာ (လက္သစ္ဂုတ္ေသြးစုပ္ တရုတ္ႏုိင္ငံသားမ်ား မပါ)၊ ဟိႏၵဴဘာသာကိုးကြယ္တဲ့ အိႏၵိယမ်ိဳးႏြယ္ေတြေရာ၊ အစၥလာမ္ဘာသာ ကိုးကြယ္တဲ့ ကမန္လူမ်ိဳးေတြေရာ ေအးအတူ ပူအမွ် ေနထိုင္လာခဲ့ႀကတယ္။ အိႏၵိယမွာ ဇာတ္နိမ့္ဇာတ္ျမင့္ေတြ ရွိေပမဲ့ ရခုိင္ေဒသနဲ႕ ျမန္မာျပည္တ၀ွမ္းမွာ ဘာခဲြျခားမွဳမွ မရွိပဲ ခ်စ္ခ်စ္ခင္ခင္ ေနထုိင္ခဲ့ႀကတယ္။ တရုတ္လူမ်ိဳးေတြဆိုရင္လည္း အဲဒီအတုိင္းပဲ။ အေမရိကမွာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ေနထုိင္လာခဲ့တဲ့ ရခုိင္ျပည္က တရုတ္မိသားစုေတြကို ေတြ႕ဖူးတယ္။ အဖိုးအဖြားေတြက ရခုိင္ျပည္မွာ ေနလာခဲ့ျပီး အေမရိကမွာ ေမြးတဲ့ ေျမးေတြကိုေတာင္ ရခုိင္စကားသင္ေပးတာတုိ႕ ရခုိင္လို ဆိုဆံုးမတာတို႕ ကို ေတြ႕ဖူးတယ္။ သူတို႕ကိုယ္သူတို႕လည္း တရုတ္လို႕ မခံယူေတာ့ပဲ ရခုိင္လုိ႕ ၀င့္ႀကြားစြာ ခံယူျပီး ခ်စ္ခ်စ္ခင္ခင္ ဆက္ဆံလာခဲ့ႀကတာ အခုထိပဲ။

ရခုိင္ျပည္မွာ ေနထုိင္လာႀကတဲ့ ကမန္လူမ်ိဳးေတြ ဆိုရင္လည္း အဲဒီအတုိင္းပဲ။ အစၥလာမ္ဘာသာကို ကိုးကြယ္ႀကေပမဲ့ သူတို႕ဟာ ရခုိင္လူမွဳ႕အဖဲြ႕အစည္းမွာ ေအးအတူပူအမွ် ညီအကိုေမာင္ႏွမစိတ္ေမြးျပီး ရခုိင္လုိ၀တ္၊ ရခုိင္လုိစားျပီး ရခုိင္စကားကို ေျပာကာ ရခုိင္ေျမမွာ အတူတကြ ေနထုိင္လာခဲ့ႀကတယ္။ တခ်ိဳ႕ဆိုရင္ ကမန္မွန္းေတာင္ မသိႏုိင္ေလာက္ေအာင္ ေသြးေႏွာသြားႀကျပီး ဗုဒၶဘာသာကို ႏွိဳက္ႏွိဳက္ရွိဳင္းရွိဳင္း ကိုးကြယ္ေနတဲ့ လူေတြရွိတယ္။

ဒါေပမယ့္ ရုိဟင္ညာအမည္ခံ ဘဂၤလီအစြန္းေရာက္တစ္စုကေတာ့ ျပည္ေထာင္စုစိတ္ဓာတ္နဲ႕ လံုး၀ဆန္႕က်င္တဲ့ လမ္းေႀကာင္းကို သြားေနတယ္။ ႏုိင္ငံတကာမွာ ရခုိင္ျပည္ဟာ သူတို႕ ကုလားျပည္ျဖစ္ေႀကာင္း ၀ါဒျဖန္႕တယ္။ ရခုိင့္ေရွးေဟာင္းဘုရင့္တုိင္းႏုိင္ငံေတာ္ အင္အားႀကီးစိုးခဲ့စဥ္က ႏုိင္ငံတကာကုန္သြယ္ေရးမွာ သံုးခဲ့တဲ့ ဒဂၤါးျပားေတြကို သံုးျပီး ရခုိင့္ဘုရင့္ႏုိင္ငံေတာ္ဟာ သူတို႕ရဲ႕ အစၥလာမ္ႏုိင္ငံေတာ္ ျဖစ္ေႀကာင္း လီဆယ္ေရးသားေျပာဆိုေနႀကတယ္။ ရခုိင့္နာမည္ျဖစ္တဲ့ Arakan ကို ေမာင္ပိုင္စီးျပီး ကမၻာပတ္ေလွ်ာက္လိမ္ႀကတယ္။ ဘေလာ့ဂ္ေတြ၊ ၀က္ဆုိက္ေတြေထာင္ျပီး ရခုိင့္သမုိင္း၊ ျမန္မာ့သမုိင္းကို လိမ္ေရးႀကတယ္။ ဓည၀တီ ဆိုတဲ့ ရခုိင္ေရွးေဟာင္းျမိဳ႕ေတာ္အမည္ေတြကို သံုးျပီး ဘေလာ့ဂ္ေတြ ေထာင္ျပီး အဲဒီရခုိင္နာမည္ေအာက္မွာ သူတို႕ေခၚေတာကုလားသမုိင္းလိမ္ကို လွည့္ပတ္ထည့္ႀကတယ္။ အဲဒီလုိ လုပ္ေနတာကို ၇ခုိင္ျပည္ထဲက အင္တာနတ္မသံုးတဲ့လူေတြ၊ Search Engine ကို ကြ်မ္းကြ်မ္းက်င္က်င္ မသံုးတတ္တဲ့လူေတြက သတိထားမိႀကမွာ မဟုတ္ဘူး။

အခုဆိုရင္ ဘဂၤလီေတြက ရခုိင္ျပည္ရဲ႕အေနာက္ဘက္က စစ္တေကာင္းေတာင္တန္းကို တက္သိမ္းေနျပီ။ ေဒသခံဌာေန တုိင္းရင္းသားမ်ိဳးႏြယ္စုေတြ စစ္တေကာင္းရုိးမမွာ အရိုးစုေတြ ေႀကြခဲ့ႀကရပါျပီ။ ရခုိင္ျပည္ေျမာက္ပိုင္းမွာ ဘဂၤလီလူဦးေရက ေႀကာက္ခမန္းလိလိ တုိးပြားလာေနျပီ။ ဘဂၤလီကုလားေတြက ကမန္လူမ်ိဳးဆိုတဲ့ နာမည္နဲ႕ မွတ္ပံုတင္ေတြ လုပ္လာခဲ့တာ အမ်ားႀကီးပဲ။ ကမန္လူမ်ိဳးေတြ ကိုယ္တုိင္က ဘဂၤလီကုလား လႊမ္းမိုးမွဳကို စိုးရိမ္လာေနႀကတယ္။ ဒီလုိ အမ်ိဳးသားအက်ိဳးစီးပြား ျခိမ္းေျခာက္မွဳကို ခုခံတာကို လူမ်ိဳးေရးခဲြျခားမွဳလို႕ ေျပာလို႕မရဘူး။ ရန္စက်ဴးေက်ာ္လာတာက သူတုိ႕။ (အခု မသီတာေထြးကိစၥလိုေပါ့။)

အေမရိကန္မွာ တရားသူႀကီးတစ္ေယာက္က တရားရံုးမွာ စကားျပန္လုပ္ေနတဲ့ ရခုိင္လူႀကီးတစ္ဦးကို “ခင္ဗ်ားက ျမန္မာႏုိင္ငံရခုိင္ျပည္နယ္ (Arakan) ကဆိုေတာ့ မူဆလင္ေပါ့နာ္”လို႕ ေမးလာတဲ့အထိ ျဖစ္လာတယ္။ ဒါဟာ တကယ့္ျဖစ္ရပ္ဗ်။ ကဲ… ရခုိင္တစ္ေယာက္ရဲ႕ ေနရာမွာ ခင္ဗ်ားတို႕ ၀င္ စဥ္းစားႀကည့္ႀကပါ။ ရခုိင္ျပည္ရဲ႕ ေတာင္ထိပ္ေပါင္းမ်ားစြာက ေစတီပုထုိးမ်ားစြာ ေႀကြက်ေျမချပီး က်ေနာ္တို႕ကိုယ္တုိင္ မူဆလင္ဇာတ္သြင္းခံရတဲ့ အျဖစ္။

ျပႆနာတစ္ခုကို ေျဖရွင္းခ်င္တယ္ဆိုရင္ အဲဒီျပႆနာ မရွဳပ္ေထြးသြားေအာင္ ႀကိဳးစားဖုိ႕လည္း လိုတယ္။ ဘဂၤလီအေရးကို အစၥလာမ္ဘာသာအေရးအသြင္ေျပာင္းလဲဖို႕ ႀကိဳးစားေနတဲ့ အစြန္းေရာက္ မူဆလင္ဘာသာ၀င္ေတြဟာ ဘဂၤလီအေရးကို ရွဳပ္ေထြးေအာင္ လုပ္ေနသူေတြျဖစ္တယ္။ က်ေနာ္တုိ႕ ဒီအတုိင္းလက္ပိုက္ႀကည့္ေနရင္ မႀကာခင္ ရခုိင္လူမ်ိဳးေတြ ရခုိင္ရိုးမေပၚ တက္ေျပးႀကရလိမ့္မယ္။ က်ေနာ္တို႕ အရမ္းစိုးရိမ္တယ္။ အခုလက္ရွိႏွစ္ဘက္တင္းမာမွဳေတြအျပင္ အနာဂတ္ေတြအတြက္လည္း က်ေနာ္တုိ႕ အရမ္းစိုးရိမ္တယ္။ ျမန္မာျပည္ရဲ႕ အနာဂတ္အတြက္ မေကာင္းဘူး။ က်ေနာ္တို႕ဆီက ေမြးလာမဲ့ ကေလးေတြရဲ႕ ေနာင္ေရးအတြက္လည္း မေကာင္းဘူး။ က်ေနာ္တုိ႕ အခုကတည္းက ေအးေအးခ်မ္းခ်မ္း မရွင္းႏုိင္ရင္ ေနာင္မွာ က်ေနာ္တုိ႕ သားသမီးေတြက အေဖတို႕ ညံ့ခဲ့လို႕ လို႕ အျပစ္တင္ႀကကုန္ေတာ့မယ္