ရခုိင္အေၾကာင္းတစ္ေစ့တစ္ေစာင္း

ေျမာက္ဦးနန္းစံ၊ ဘုရင္မင္းဗာဘုရင္ႀကီးသည္ မင္းဆရာျဖစ္ေသာ သွ်င္ျမဝါအား ရည္မွန္းလွ်က္ ထိုဆရာျမတ္၏ အရိုးကို ေျမေအာက္ ဌာပနာထားေတာ္မူလွ်က္ ေတာင္ထြဋ္တခုေပၚ၌ ႀကီးစြာေသာ ေစတီႀကီးတဆူကို တည္ထားေတာ္မူသည္။ ထိုဆရာႀကီးဦးျမဝါ၏ က်န္ရစ္ေသာပစၥည္းမ်ားႏွင့္ ေရႊေငြရတနာမ်ားကို ဌာပနာထည့္ကာ တည္ထားခဲ့သျဖင့္ ထိုေတာင္ကို ယေန႔ထိတိုင္ ျမဝါေတာင္ဟုလည္းေကာင္း၊ ျမဝါေစတီဟုလည္းေကာင္း ေခၚတြင္သည္။ ဆရာႀကီးသွ်င္ျမဝါမွာ ရေသ့ေယာဂီတဦး ျဖစ္သည္။ ရခိုင္ရာဇဝင္သမိုင္းတြင္ ထင္ရွားေသာ မင္းမ်ိဳးမင္းႏြယ္မွ ပုဂၢိဳလ္တစ္ဦးျဖစ္သည္။ မဇိၩမေဒသ၌ ေလာကီပညာအမ်ိဳးစံုကို ဗာရဏသီၿမိဳ႔ေတာ္၌ လည္းေကာင္း၊ မိဂတာဝုန္ေတာရွိ ဆရာဗိႆႏိုးထံတြင္ လည္းေကာင္း၊ ႏွစ္ေပါင္း(၂၀) တိုင္ေအာင္ ေလာကီပညာရပ္မ်ားကို တတ္ေျမာက္ၿပီးေသာ္ မိမိရခိုင္ျပည္ႀကီးသို႔ ျပန္လာကာ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႔၏ ေျမာက္ဘက္ ေတာင္ညိဳေက်ာင္းတိုက္ဝယ္ (နမႏၲာ ဓားက်မ္း) ႀကီးကို ျပဳစုေရးသားခဲ့ေသာ ပုဂိၢဳလ္ထူးတစ္ဦးျဖစ္သည္။

သွ်င္ျမဝါ၏ဖခင္မွာ စိုင္းတင္ၿမိဳ႔စား (မဟာနႏၵသႀကၤန္) ျဖစ္သည္။ မယ္ေတာ္မွာ (ဆင္ကဲႀကီး ဦးေအာင္ထင္ႏွင့္ ေစာသႏၲာ) တုိ႔၏သမီးေတာ္ (ေဇယ်ေခမာ) ပင္ျဖစ္သည္။ သွ်င္ျမ၀ါ၏ေမြးဖြားခဲ႔ေသာသကၠရာဇ္မွာ (၈၅၄) ခု၊ ဝါေခါင္လျပည့္ ၾကသားပတီးေန႔၊ မိုးေသာက္ အခ်ိန္ (၄) ဗဟိုရ္တြင္ ဖြားျမင္ေတာ္မူသည္။ ငယ္စဥ္အခါက (ေမာင္ျမဝါ) ဟုေခၚတြင္သည္။ မယ္ေတာ္ႀကီး ေဇယ်ေခမာ၏အစ္မေတာ္ (ေစနႏၵီ) ႏွင့္ (မင္းရာဇာ) တုိ႔မွ သကၠရာဇ္ (၈၅၄) ခုႏွစ္ ဝါေခါင္လျပည့္ေက်ာ္ (၃) ရက္ စေနေန႔တြင္ (မင္းဗာဘုရင္) ကိုဖြားျမင္ေတာ္မူသည္။ ထို႔ေႀကာင့္ (သွ်င္ျမဝါ) ႏွင္႔ (မင္းဗာ) ဘုရင္မွာ ညီအစ္ကို ေတာ္စပ္သည္။

မဟာပညာေက်ာ္အမတ္၏ ငယ္နာမည္မွာကား (ျမတ္သာထြန္း) ျဖစ္သည္။ ၎ကို သကၠရာဇ္ (၈၅၀) ခုႏွစ္တြင္ ဖြားျမင္သည္။ သို႔ေႀကာင့္ သွ်င္ျမဝါ၊ မင္းဗာႀကီး၊ မဟာပညာေက်ာ္တုိ႔သည္ ငယ္သူငယ္ခ်င္းမ်ားျဖစ္သည္။ ထိုသံုးဦးစလံုးသည္ ငယ္စဥ္အခါက ေျမာက္ဦးၿမိဳ႔ေတာ္ ေတာင္ညိဳေက်ာင္းတိုက္ (အဂၢစိေႏၲယ်) ဆရာေတာ္ထံတြင္ ပညာသင္ႀကားၿပီးေနာက္ အသက္ (၁၆) ႏွစ္လြန္ေသာအခါ မဇိၩမေဒသသို႔ သြားေရာက္ၿပီး (ဗာရာဏသီ) ၿမိဳ႔တြင္ ပညာအတူသင္ၾကားသည္။ မင္းဗာႀကီးႏွင့္ မဟာပညာေက်ာ္တုိ႔မွာကား ပညာသင္ႀကားႀကၿပီးေနာက္ ရခိုင္ျပည္ေျမာက္ဦးၿမိဳ႔ေတာ္သို႔ ျပန္လာႀကသည္။

သွ်င္ျမဝါမွာမူကား မျပန္ႏိုင္ေသးပဲ ဗာရာဏသီၿမိဳ႔ေတာ္မွတဆင့္ မိဂတာဝုန္ေတာရွိ သီရိဗိႆႏိုးရေသ့ႀကီးထံတြင္ ရေသ႔ဘဝအျဖစ္ ဝင္ေရာက္ကာ ထပ္မံလွ်က္ ပညာသင္ႀကားေနေလသည္။ သွ်င္ျမဝါမွာ အင္းအိုင္မႏၲာန္ႏွင့္ အမ်ိဳးမ်ိဳးေသာ ေလာကီပညာရပ္မ်ားကို တတ္ေျမာက္ကာ ရေသ့အဝတ္ျဖင့္ ရခိုင္ျပည္ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕ေတာ္သို႔ ျပန္ေရာက္လာသည္။

ၿမိဳ႕ေတာ္သို႔ ျပန္ေရာက္ၿပီးသည့္ေနာက္ တေန႔ေသာအခါ နန္းေတာ္ညီလာခံသို႔ဝင္ေလၿပီးေသာ္ မင္းဗာဘုရင္အား လက္ကိုင္တုတ္ေတာ္ျဖင့္ ခ်ိန္ရြယ္လွ်က္ (သင္မင္းႀကီး ေယာက်္ားေလာ၊ မိန္းမေလာ၊ ငါကားအမွန္ မိန္းမျမင္သည္) ဟုသံုးႀကိမ္ဆိုကာ နန္းေတာ္မွ ထြက္ခြာသြားသည္။ ဘုရင္မင္းျမတ္သည္လည္း အရွက္ရ၍ အမတ္အေပါင္းႏွင့္ တိုင္ပင္လတ္ေသာ္ မဟာပညာေက်ာ္အမတ္ႀကီးက ေလွ်ာက္ထားသည္မွာ သွ်င္ျမဝါ၏ဆိုလိုရင္းစကား အေႀကာင္းရင္းကား ေယာက်္ားပီပီ ေဘးေလာင္းေတာ္မ်ားလက္ထက္က သူရတန္မင္းအား ေပးအပ္ခဲ့ရသည့္ ဘဂၤလားနယ္ကို ျပည္လည္ တိုက္ခိုက္သိမ္းယူထိုက္ေႀကာင္း မဟာပညာေက်ာ္အမတ္ႀကီးက ေလွ်ာက္တင္ေလေသာ္ မင္းႀကီးလည္း အားရေတာ္မူ၍ မဟာပညာေက်ာ္အား စစ္အဂၤါရပ္မ်ားကိုစီမံေစကာ ကုန္းတပ္၊ ေရတပ္ခိုင္စြာဖြဲ႔လွ်က္ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႔ေတာ္ႀကီးကိုလည္း တံတိုင္း၊ က်ံဳး၊ ေျမာင္း ခိုင္စြာတည္ေဆာက္ၿပီးစီးျပီးေသာ္ ေရတပ္ဗိုလ္္ခ်ဳပ္အျဖစ္ သားေတာ္မင္းဖေလာင္းအား ခန္႔အပ္လွ်က္ မယံုျခံဳစား ဝိမလပညာရွိအား ႀကည္းတပ္ႏွင့္တကြ စစ္ခ်ီထြက္ဦးစီးေတာ္မူသည္။

ထိုအခါ သွ်င္ျမဝါလည္း ဝမ္းေျမာက္စြာျဖင့္ ေသနဂၤဗ်ဴဟာခင္းေစကာ စီမံေပးေလသျဖင့္ လူတဦးတေယာက္မွ် မေသကုန္ဘဲ ကုလား၏စစ္ကို အလြယ္တကူ ေအာင္ႏိုင္ေတာ္မူသည္။ ထိုကဲ့သို႔ စစ္ေအာင္ျမင္ၿပီးေနာက္ ကုလားမင္း၏သမီးေတာ္ (ပဲသီတာ) အားဆက္သေလသျဖင္႔ အေနာက္မိဖုရားအျဖစ္ ေျမွာက္စားေတာ္မူကာ စစ္ကိုတန္႔ထားရာေဒသျဖစ္ေသာ (စစ္တန္႔ေကာင္း) ယခုအခါ (စစ္တေကာင္း) ၌ ထီးနန္းေဆာက္ကာ စိုးစံေတာ္မူသည္။ သက္ေတာ္ (၄၁) ႏွစ္တြင္ မင္းဗာဘုရင္လည္း ဗုဒၶဂယာ၌ ဗုဒၶရုပ္ပြားေတာ္ပတ္လည္ (၄၁) ဆူျဖင့္ (သက္ေတာ္ေစ့ဘုရား) ေစတီေတာ္တဆူ တည္ေတာ္မူသည္ဟူ၏။

မင္းဗာဘုရင္မင္းျမတ္သည္ မဇိၩမေဒသတြင္ ေစတီပုထိုးအက်ိဳး၊ အပ်က္အစီးမ်ားမွ ရရိွေသာ ဘုရားရဟႏၲာတုိ႔၏ ဓာတ္ေတာ္သွ်စ္ေသာင္းကို ေရႊ၊ ေငြ၊ ပတၱျမားစီေသာ ရတနာႀကဳတ္ကို မဂၤလာအုတ္ေတာ္၌ထည့္လွ်က္ ရခိုင္ျပည္ ေျမာက္ဦးနန္းေတာ္သို႔ ေဆာင္ယူလာၿပီးလွ်င္ နန္းေတာ္အတြင္း ဘုရားနန္းျပႆဒ္ေဆာင္ျဖင့္ ကိုးကြယ္ထားရွိသည္။ မႀကာမွီ ဓာတ္ေတာ္မ်ား ကြန္႔ျမဴး၍ နန္းမီးေလာင္သကဲ့သို႔ လူမ်ားစြာတုိ႔သည္ အေ၀းကျမင္ႀကရ၍ ဟိုးဟိုးေက်ာ္ေက်ာ္ ျဖစ္ကုန္သည္။ သို႔ႏွင့္ ဆရာႀကီးသွ်င္ျမဝါ၏ အစီအမံျဖင့္ နန္းေတာ္ေျမာက္ဘက္ ဖိုးေခါင္ေတာင္ကလပ္ဝယ္ သွ်စ္ေသာင္းေသာ ဓာတ္ေမြေတာ္တုိ႔အား ဌာပနာ၍ ႀကီးစြာေသာပုထိုးေတာ္ႀကီးတဆူ တည္ေတာ္မူ၍ ရန္ေအာင္ေဇယ် (ေခၚ) သွ်စ္ေသာင္းပုထိုးေတာ္ႀကီးဟု ေခၚတြင္သည္။

ဆရာႀကီးသွ်င္ျမဝါသည္ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႔သက္ကို အႏွစ္ (၁၀၀၀) ရွည္စီျခင္းငွာ ရည္ရြယ္လွ်က္ အတိတ္နိမိတ္ခန္းတုိ႔အား တြက္ခ်က္၍ ဓာတ္လား ဓာတ္လာသင့္ေစၿပီးေသာ္ အင္းအိုင္မႏၲရားစီမံလွ်က္ ၿပီးစီးေသာအခါ ၾကသားပေတးနံတစ္ခု လတ္တေလာလိုေနသျဖင့္ ရွာေဖြလွ်င္ ႀကန္႔ႀကာမည္ျဖစ္ေသာေႀကာင့္ ငါပင္လွ်င္ (ၾကသပေတးသားတည္း) ဟုဆိုကာ မိမိရင္အံုေတာ္အား ဓားႏွင့္ခြဲကာ အူကိုထုတ္လွ်က္ ၿမိဳ႔ကြန္ခ်ာတုိင္တြင္ ရစ္ပတ္ေစၿပီးေသာ္ ငါ႔အား (ေသဆံုးသည့္ေနရာ၌ပင္ ျမွပ္ကုန္ေလာ့) ဟု မိန္႔မွာလွ်က္ ေသဆံုးသြားသည္။

ဘုရင္မင္းဗာႀကီးသည္ ထိုစကားကိုနားမေထာင္ဘဲ ငါ၏ဆရာကို ေခြး၊ ဝက္ကဲ႔သို႔ မျမွဳပ္ႏိုင္၊ ပြဲသဘင္က်င္းပၿပီး ရထားပန္းယာဥ္ဆြဲလွ်က္ သျဂဳ္လ္ေသာေႀကာင့္ ရခိုင္ျပည္သည္ ယိမ္းယိုင္ပ်က္စီးျခင္းသို႔ေရာက္ရသည္ဟု ဆိုစမွတ္ျပဳေလသည္။

ဆရာႀကီးသွ်င္ျမဝါ ေသဆံုးသြားေသာေနရာမွာ (ၿမိဳ႔ကြန္ခ်ာတိုင္ စိုက္ထူရာ ျမင့္ျမတ္ေသာေျမ၊ ယခုအခါ ေရႊဂူေတာင္ရြာထဲတြင္ရွိသည္။ ထိုေနရာတြင္ သွ်င္ျမဝါစီမံထားေသာ အင္းတခ်ပ္ထားရွိသည္။ ၎အျပင္ သွ်င္ျမဝါ၏ ရုပ္ထုကိုလည္း ထုေဖာ္ထားရွိသည္။

ထိုေနရာ၏ ေျမာက္ဘက္ေတာင္ထိပ္တြင္ သွ်င္ျမဝါေစတီေတာ္ျမတ္ႀကီးကို တည္ထားကိုးကြယ္သည္။