ဘာသာေရးတို႔၏ အေၿခခံသေဘာတရားမ်ားအာ တီးေခါက္ၾကည့္ၿခင္း (သို႔) မည္သည့္ဘာသာေရးသည္ မည္သည့္အရာကိုအေၿခခံထားသနည္း (သို႔) ဘာေၾကာင့္မွန္ကန္ေသာဘာသာတရားမ်ားကကြယ္ေပ်ာက္လုနီးပါးၿဖစ္လာရသနည္း။
က်ေနာ္ၿမန္မာပရိတ္သတ္နဲ႔ ေဝးေနတာနည္းနည္းၾကာပါၿပီ က်ေနာ့္ Facebook အေကာက္ကိုဖ်က္လုိက္ကတည္းကဆိုပါေတာ့ဗ်ာ ဒီေန႔ေတာ့ ေရးခ်င္စိတ္ေလးနည္းနည္းၿဖစ္လာတာရယ္ မေရးလို႔မၿဖစ္တဲ့အရာေတြရယ္ေၾကာင့္ စာနည္းနည္းေရးလုိက္ပါတယ္ အမ်ားၾကီးေတာ့ မေရးပါဘူး။
က်ေနာ္ေပးထားတဲ့ေခါင္းစဥ္က နည္းနည္းက်ယ္ၿပန္႔ေနပါလိမ့္မယ္ ဒါေပမယ့္က်ေနာ္ကအဲဒီ ဘာသာတရားေတြရဲ့အေၿခခံမွဳကို ေရးသားမွာၿဖစ္ပါတယ္။
ဒီေနရာမွာက်ေနာ္ေရးသားမဲ့ဘာသာတရားေတြကေတာ့
၁၊ ခရိယန္ဘာသာ (Christianity)။
၂၊ မူဆလင္ဘာသာ (Muslim)။
၃၊ ဗုဒၶဘာသာ (Buddhism) တို႔ပဲၿဖစ္ပါတယ္။
ဦးစာေၿပာလိုသည္မွာ ဘာသာေရးဟူသည္ ၿငိမ္းခ်မ္းၿခင္းနဲ႔ လႊတ္ေၿမာက္ၿခင္းမ်ားကို အေၿခခံထားၿခင္းၿဖစ္သည္ဟု ေယဘုယ်နားလည္ၾကရမည္ၿဖစ္ပါသည္။
#ခရိယန္ဘာသာ၏အေၿခခံသေဘာတရားမ်ား
၁၊ ခရိယန္ဘာသာ၏ ေခါင္းေဆာင္ပုဂၢိဳလ္မွာ Jesus Christ ၿဖစ္ၿပီး
၁.၁၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေၾကာင္းတရားကိုေဟာသည္။
၁.၂၊ ေပးကမ္းစြန္႔ၾကဲလွဴဒါန္းၾကရန္ ညြန္ၾကားသည္၊ ကုိယ္က်င့္သီလရွိၾကရန္ညြန္ၾကားသည္။
၁.၃၊ ကမၻာၾကီးအား ခ်စ္ခင္ရင္းႏွီးစြာေနထိုင္ၾကရန္နွင့္ အခ်င္းခ်င္းကူညီရိုင္းပင္းၾကရန္ေဟာၾကားသည္။
၁.၄၊ အၿပစ္ရွိသူမ်ားအား ထိုအၿပစ္တို႔မွ လြတ္ေၿမာက္ေစရန္ သူကိုယ္တိုင္ခံယူေပးသည္။
၁.၅၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို လိုလားသည့္ဘာသာေရးၿဖစ္ေသာေၾကာင့္ ဘာသာေရးကို အေၾကာင္းၿပဳၿပီး စီးပြားရွာၿခင္းအခ်င္းမရွိ။
၁.၆၊ မည္သည့္ဘာသာ မည္သည့္လူမ်ိဳး မည္သည့္ပုဂၢိဳလ္၏ အယူအဆအေတြးအေခၚကိုမဆို ၾကားနာနုိင္သည္ လက္ခံက်င့္သံုးနုိင္သည္။
၁.၇၊ အကယ္၍ ၁.၆ ကိုသေဘာေတြ႔ပါက ကူးေၿပာင္းဝင္ေရာက္ ကိုးကြယ္နုိင္သည္ (ကိုးကြယ္ၾကသည္) ။
၁.၈၊ အၿခားဘာသာေရးမ်ားအား ေလ့လာေစရန္လမ္းဖြင့္ေပးထားသလို မိမိဘာသာ/ဘာသာေရးအေဆာက္အအံု/ဘာသာတရား၏အထြက္အၿမတ္ထားရာေနရာမ်ားအားလည္း ဝင္ေရာက္ေလ့လာခြင့္ ၿပဳထားသည္။
၁.၉၊ အခ်ိန္အခါနဲ႔ အေၿခအေနအားေလွ်ာ္စြာ အၿခားေသာ ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္မ်ား လူပုဂၢိဳလ္မ်ား တက္သိပညာရွင္မ်ား အေတြးအေခၚေကာင္းရွိသူမ်ားအား ဖိတ္ၾကားကာ ၾကားနာေလ့ရွိၾကသည္။
၁.၁၀၊ ခရိယန္နုိင္ငံမ်ားအဖြဲ႔၊ ခရိယန္နိုင္ငံမ်ားအသင္းဟူ၍ ခြဲၿခားဆက္ဆံၿခင္းမၿပဳ။
#မူဆလင္ဘာသာ၏အေၿခခံသေဘာတရားမ်ား
၁၊ မူဆလင္ဘာသာ၏ ေခါင္းေဆာင္ပုဂၢိဳလ္မွာ Muhammadၿဖစ္ၿပီး
၁.၁၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေၾကာင္းတရားကိုေဟာသည္။
၁.၂၊ ေပးကမ္းစြန္႔ၾကဲလွဴဒါန္းၾကရန္ ညြန္ၾကားသည္၊ ကိုယ္က်င့္သီလရွိၾကရန္ညြန္ၾကားသည္။
၁.၃၊ ကမၻာၾကီးအား ခ်စ္ခင္ရင္းႏွီးစြာေနထိုင္ၾကရန္နွင့္ အခ်င္းခ်င္းကူညီရိုင္းပင္းၾကရန္ေဟာၾကားသည္။
၁.၄၊ အၿပစ္ရွိသူမ်ားအား ထိုအၿပစ္တုိ႔ေၿပေပ်ာက္ေစရန္ တစ္သက္မွာတစ္ခါ မကာအို သို႔အေရာက္သြားၿပီး ဝတ္ၿပဳရသည္ (The Kaaba, in Mecca, Saudi Arabia, is all over the world gather there to pray in unity) ။
၁.၅၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို လိုလားသည့္ဘာသာေရးၿဖစ္ေသာေၾကာင့္ ဘာသာေရးကို အေၾကာင္းၿပဳၿပီး ဆင္းရဲသူမိမိဘာသာဝင္မ်ားအားကူညီနုိင္ရန္အတြက္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားလုပ္ကိုင္သည္ ဥပမာ Islamic Bank Group တို႔လိုမ်ိဳးမ်ားၿဖစ္သည္။
၁.၆၊ မည္သည့္ဘာသာ မည္သည့္လူမ်ိဳး မည္သည့္ပုဂၢိဳလ္၏ အယူအဆအေတြးအေခၚကိုမဆို ၾကားနာခြင့္မရွိ လက္ခံက်င့္သံုးခြင့္မၿပဳ လက္ခံက်င့္သံုးပါကေသဒါဏ္ထိ ၿပစ္ဒါဏ္ရွိသည္။
၁.၇၊ အကယ္၍ ၁.၆ ကိုသေဘာေတြ႔ပါက ကူးေၿပာင္းဝင္ေရာက္ ကိုးကြယ္နုိင္ၿခင္းမရွိ မူဆလင္ဘာသာတစ္ခုတည္းကိုသာကိုးကြယ္ရမည္ (အၿခားဘာသာဝင္နုိင္ငံမ်ားနဲ႔ထိစပ္ေနေသာ နယ္စပ္ေဒသမ်ားတြင္ ဘာသာေရးပဋိပကၡၿဖစ္ေလ့ၿဖစ္ထရွိတာကလည္း မူဆလင္ဘာသာ၏ စိတ္ဝင္စားဘြယ္အခ်က္တစ္ခ်က္ၿဖစ္သည္) ။
၁.၈၊ အၿခားဘာသာေရးမ်ားအား ေလ့လာေစရန္လမ္းဖြင့္ေပးထားၿခင္းမရွိ မေလ့လာရ၊ မိမိဘာသာ/ဘာသာေရးအေဆာက္အအံု/ဘာသာတရား၏အထြက္အၿမတ္ထားရာေနရာမ်ားအားလည္း မူဆလင္ဘာသာဝင္မ်ားအားမကိုးကြယ္မယံုၾကည္သူ မည္သူမဆို ဝင္ေရာက္ၿခင္းမရွိ ဝင္ေရာက္ပါကလည္း သတ္မွတ္ေနရာ၌သာေနထုိင္ လည္ပတ္ခြင့္ရွိသည္။
၁.၉၊ အခ်ိန္အခါနဲ႔ အေၿခအေနအားေလွ်ာ္စြာ အၿခားေသာ ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္မ်ား လူပုဂၢိဳလ္မ်ား တက္သိပညာရွင္မ်ား အေတြးအေခၚေကာင္းရွိသူမ်ားအား ဖိတ္ၾကားကာ ၾကားနာေလ့အလွ်င္းမရွိ။
၁.၁၀၊ မူဆလင္နုိင္ငံမ်ားအဖြဲ႔၊ မူဆလင္နိုင္ငံမ်ားအသင္းဟူ၍ ခြဲၿခားသတ္မွတ္စုဖြဲ႔ထားသည္ ဥပမာ Organization of the Islamic Conference (OIC )၊ မူဆလင္ ညီအကိုမ်ားအဖြဲ႔၊အသင္း ။
#ဗုဒၶဘာသာ၏အေၿခခံသေဘာတရားမ်ား
၁၊ ဗုဒၶဘာသာ၏ ေခါင္းေဆာင္ပုဂၢိဳလ္မွာ ဗုဒၶ (Buddha) ၿဖစ္ၿပီး
၁.၁၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေၾကာင္းတရားကိုေဟာသည္ (ဥပမာ The Four Noble Truths, The Eight-Fold Pat) ။
၁.၂၊ ေပးကမ္းစြန္႔ၾကဲလွဴဒါန္းၾကရန္ ညြန္ၾကားသည္၊ ကိုယ္က်င့္သီလရွိၾကရန္ညြန္ၾကားသည္။
၁.၃၊ ကမၻာၾကီးအား ခ်စ္ခင္ရင္းႏွီးစြာေနထိုင္ၾကရန္နွင့္ အခ်င္းခ်င္းကူညီရိုင္းပင္းၾကရန္ေဟာၾကားသည္။
၁.၄၊ အၿပစ္ရွိသူမ်ားအား ထိုအၿပစ္တို႔မွ လြတ္ေၿမာက္ေစရန္ ကံတရားကိုအေၿခခံကာ ေကာင္းမွဳ၊ကုသိုလ္တရားမ်ားၿဖင့္ ၿပန္ေဆးေၾကာၾကရန္ ညႊန္ၾကားသည္။
၁.၅၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို လိုလားသည့္ဘာသာေရးၿဖစ္ေသာေၾကာင့္ ဘာသာေရးကို အေၾကာင္းၿပဳၿပီး စီးပြားရွာၿခင္းအခ်င္းမရွိ (သံဃာေတာ္မ်ားသည္ ဆြမ္းခံ(ေတာင္း၍)စားသည္) ။
၁.၆၊ မည္သည့္ဘာသာ မည္သည့္လူမ်ိဳး မည္သည့္ပုဂၢိဳလ္၏ အယူအဆအေတြးအေခၚကိုမဆို ၾကားနာနုိင္သည္ လက္ခံက်င့္သံုးနုိင္သည္ (ကာလာမသုတၱာန္တရားေတာ္) ။
၁.၇၊ အကယ္၍ ၁.၆ ကိုသေဘာေတြ႔ပါက ကူးေၿပာင္းဝင္ေရာက္ ကိုးကြယ္နုိင္သည္ (ကိုးကြယ္ၾကသည္) ။
၁.၈၊ အၿခားဘာသာေရးမ်ားအား ေလ့လာေစရန္လမ္းဖြင့္ေပးထားသလို မိမိဘာသာ/ဘာသာေရးအေဆာက္အအံု/ဘာသာတရား၏အထြက္အၿမတ္ထားရာေနရာမ်ားအားလည္း ဝင္ေရာက္ေလ့လာခြင့္ ၿပဳထားသည္။
၁.၉၊ အခ်ိန္အခါနဲ႔ အေၿခအေနအားေလွ်ာ္စြာ အၿခားေသာ ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္မ်ား လူပုဂၢိဳလ္မ်ား တက္သိပညာရွင္မ်ား အေတြးအေခၚေကာင္းရွိသူမ်ားအား ဖိတ္ၾကားကာ ၾကားနာေလ့ရွိၾကသည္။
၁.၁၀၊ ဗုဒၶဘာသာနိုင္ငံမ်ားအသင္းဟူ၍ ခြဲၿခားဆက္ဆံၿခင္းမၿပဳ ဒီေန႔ထိမၿမင္ရေသးေပ။
အဲဒီအခ်က္အလက္ေတြဟာ က်ေနာ္ေလ့လာမိသေလာက္ရရွိလာတာၿဖစ္ပါတယ္ က်ေနာ္ဟာ Scholar တစ္ေယာက္မဟုတ္ေလေတာ့ လိုအပ္ခ်က္မ်ားရွိေနမည္မွာ ေၿမၾကီးလက္ခက္မလြဲပါ ဟုတ္ပါၿပီ ယခုတင္ၿပခဲ့ေသာ အခ်က္မ်ားမွာ ဘာသာတရားမ်ား(၃ခု)ရဲ့အေၿခခံသေဘာတရားမ်ားၿဖစ္သည္ကို မိမိကိုယ္တုိင္ဆက္လက္၍ေလ့လာနုိင္ပါသည္၊
က်ေနာ္တီးမိေခါက္မိရွိသေလာက္ တင္ၿပခဲ့တာၿဖစ္ၿပီး မည္သည့္ ဘာသာတရားအစြဲမ်ားၿဖင့္ ေရးသားခဲ့ၿခင္းမဟုတ္ပါ။
By: Ar Mrat Khine (Researcher)
References
1 “The world's religions” Book by Ninian Smart
2 “The Atlas of Religion” Book by Martin Palmer
3 “World Civilizations” By Phillip J. Adler, Randall Lee Pouwels
4 “World Religions” A Historical Approach
5 “An Abridged History of World Religions” By Rex Lentz
6 “A World Religions Reader” edited by Ian S. Markham, Christy Lohr