ေစာနႏၵီႏွင့္ ေဇာယ်ေခမာတို႔မွာ မင္းလွရာဇာေစာမြန္၏ ဦးရီးေတာ္ဆင္ကဲ မင္းေအာင္တင္ႏွင့္ ေစာသႏာၱတို႔ ၏သမီးေတာ္မ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ မင္းဗာဘုရင္ႏွင့္ သွ်င္ျမဝါတို႔မွာ အမိညီအစ္ကိုမ်ားျဖစ္ၾက၍ ညီအစ္ကို ေတာ္ စပ္ၾကသည္။ မင္းဗာဘုရင္ကို သကၠရာဇ္ ၈၅၄ ခု ဝါဆိုလျပည့္ေက်ာ္ (၂) ရက္ စေနေန႔တြင္ ေမြးဖြားခ့ဲသည္။ မင္းဗာဘုရင္၏ ငယ္နာမည္မွာ ဘေစာသီရီျဖစ္သည္။ မင္းဗာဘုရင္သည္ သွ်င္ျမဝါထက္ ႏွစ္ရက္သာငယ္ သည္။ မဟာပညာေက်ာ္ကို သကၠရာဇ္ ၈၅၁ တြင္ဖြားျမင္ခ့ဲသည္။ မဟာပညာေက်ာ္၏ ငယ္နာမည္မွာ ျမတ္ သာထြန္းျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ သွ်င္ျမဝါ ၊ မင္းဗာႀကီး မဟာပညာေက်ာ္တို႔မွာ ဖြားဘက္ရြယ္ေဖာ္ သူငယ္ခ်င္း မ်ားျဖစ္ၾကသည္။ သူငယ္ခ်င္း (၃)ဦးတို႔သည္ အဂၢစိေႏၵယ် ဆရာေတာ္ေက်ာင္း( ေတာင္ညိဳေက်ာင္းတိုက္ တြင္) အသက္ ၁၆ ႏွစ္ထိ ပညာသင္ၾကားခ့ဲသည္။ ထိုမွတဆင့္ ေနာက္ထပ္ပညာဆည္ပူးရန္အတြက္ အိႏၵိယ ျပည္ ဗာရာဏသီ တကၠသိုလ္သုိ႔ ပညာဆက္လက္သင္ၾကားရန္ ထြက္ခြာခ့ဲၾကသည္။ ဗာရာဏသီတြင္ ဘေစာ သီရိ က တိုင္းျပည္အုပ္ခ်ဳပ္ေသာ စီမံခန္႔ခြဲေရးပညာ ၊စစ္ေရးစစ္ရာတို႔ကို သင္ယူခ့ဲသည္။ ၿမတ္သာထြန္းမွာ တရားစီ ရင္ေရးပညာ ၊ ဓမၼသတ္က်မ္း ၊ စစ္ေရးစစ္ရာတို႔ကို သင္ယူခ့ဲသည္။ ေမာင္ျမဝါမွာ ေဆးဝါး မႏ ၱာန္၊ ဓါတ္ေျပာင္း - ဓာတ္ခြာ စသည့္ ဂမၻီရ အတတ္ပညာမ်ားကို သင္ၾကားခ့ဲၾကသည္။ မင္းဗာဘုရင္ႏွင့္ မဟာပ ညာေက်ာ္တို႔ သည္ ပညာျပည့္စံု၍ ရခိုင္ျပည္သို႔ ျပန္ခ့ဲၾကသည္။ သွ်င္ျမဝါမွာဗာရာဏသီျပည္ မိဂဒါ ဝုန္ေတာ ၌ သီရိဗိႆ ႏိုးရေသ့ႀကီးထံဝင္ၿပီး ၂၃ ႏွစ္တိုင္တိုင္ပညာဆည္းပူးခ့ဲေလသည္။ သွ်င္ျမဝါသည္ ရေသ့ႀကီး ဗိႆႏိုးထံတြင္ ဓာတ္ေျပာင္း၊ ဓာတ္ျပန္အတတ္ ၊ ရုပ္ဓာတ္မ်ားကို ျမဴေလးပါးျဖစ္ေသာ ရတေရျမဴ ၊ ကဇၨာေရ ျမဴ ၊ အဏုျမဴ ၊ ပရမာအဏုျမဴစသည္ျဖင့္ ဉာဏ္ျဖင့္ခြဲစိပ္ၾကည့္
ပံု ၊ ဘူတရုပ္မ်ား စုေပါင္းၿပီးသဘာဝရုပ္ ၊ ကလာပရုပ္၊ ဃဏရုပ္ျဖစ္လာပံု၊ ရုပ္ဓာတ္မ်ားကိုေပါင္းစည္းပံု၊ ၿဖိဳ ဖ်က္ပံုစေသာအတတ္ပညာမ်ား၊ ဓာတ္ရိုက္ဓာတ္ငင္အတတ္၊ ယတၱရာေလးဆယ္၊ ပတၱရာေလးဆယ္၊ ဝိၾကမၼ သံုးဆယ္ စေသာေလာကီ အတတ္ပညာမ်ားကိုသင္ၾကားခဲ့ေလသည္။
သွ်င္ျမဝါသည္ ၂၃ ႏွစ္ၾကာပညာသင္ၾကားတတ္ေျမာက္ေလေသာ္ မိမိေမြးရပ္သို ့ျပန္လိုေၾကာင္း ဆရာ ထံ ေလွ်ာက္ထားေလသည္။ ဆရာရေသ့ က “ေမာင္ျမဝါမျပန္ေလႏွင့္ သင္၏ပညာသည္ သင့္တိုင္းျပည္ အတြက္ အသံုးက်လိမ့္မည္မဟုတ္၊ ငါႏွင့္အတူေန၍တရားအားထုတ္ေလာ” ဟုတားျမစ္ခ့ဲသည္။ သို႔ေသာ္ လည္းသွ်င္ ျမဝါက “ဆရာသင္ေပးေသာပညာကို တပည့္ေတာ္ရခိုင္ျပည္သူ ျပည္သားမ်ားအတြက္ အက်ဳိးရွိေအာင္ စြမ္း ေဆာင္ပါမည္ ၊ဘာသာ သာသနာေတာ္မ်ားအတြက္ အက်ဳိးရွိေအာင္ စြမ္းေဆာင္ပါမည္” ဟု ေလွ်ာက္ပန္ ေသာအခါ ဆရာရေသ့က ျပန္ခြင့္ျပဳေလသည္။ ပညာစံု၍ရခိုင္ႏိုင္ငံသို႔ ျပန္လာၿပီး ေတာင္ညိဳေတာင္၌ ရေသ့
အသြင္ျဖင့္ေနၿပီး နမႏ ၱာေခၚ ဓါတ္က်မ္းႀကီးကို ျပဳစုေလသည္။ ေတာင္ညိဳတိုက္အနီးရွိ သာရပဗၺတေတာင္ အနီးတြင္ လွဳိဏ္ေခါင္းျပဳလုပ္ၿပီး တရားအားထုတ္ခ့ဲသည္။ ထိုလွဳိဏ္ေခါင္းကို ယေန႔တိုင္သွ်င္ျမဝါ လွဳိဏ္ ေခါင္းဟု ေခၚၾကေသးသည္။
သွ်င္ျမဝါေျမာက္ဦးသို႔ေရာက္ခ်ိန္တြင္ အသက္(၃၉)ႏွစ္ရွိခ့ဲၿပီး၊ထိုစဥ္ သေစာသီရိမွာ ေၿမာက္ဦးေရႊနန္းကို အုပ္စိုးေနခ်ိန္ျဖစ္သည္။ ဘိေႆညကမဂၤလာ ဆင္ယင္က်င္းပေသာအခါ သီရိသူရိယ စႏၵာမဟာ ဓမၼရာဇာ ဟူေသာဘြဲ ့ကိုခံယူေတာ္မူသည္။ ျမတ္သာထြန္းအားမဟာ ပညာေက်ာ္ဘြဲ ့ကိုေပးၿပီးပညာရွိအမတ္ အရာျဖင့္ ခစားေစသည္။ တစ္ခါေသာ္ မင္းဗာဘုရင္ သည္ညီလာခံေခၚယူက်င္းပခ့ဲသည္။ ရခိုင္ဘုရင္မ်ားသည္ ညီလာ ခံသဘင္ကို နံနက္အာရံုတက္ခ်ိန္၌ က်င္းပေလ့ရွိသည္။ ထိုသို႔ ညီလာခံက်င္းပရန္ စည္ေတာ္နရီမွဳးကအခ်က္ ေပးၿပီးမ်ားမၾကာမွီတြင္ သွ်င္ျမဝါသည္ ေမာက္ကလိန္ေတာင္ေဝွးကို ေထာက္ကာ လွံစြပ္သူရဲတစ္ဦး ၊ဓားကိုင္ သူရဲတစ္ဦး ေစာင့္ေနေသာ ညီလာခံ ပထမ တံခါးကို တားျမစ္ျခင္းမရွိဘဲ ဝင္လာသည္ကို မင္းဗာ ဘုရင္သည္ ပလႅင္ထက္မွ ျမင္ေတာ္မူသည္။ ဒုတိယတံခါး ကိုေရာက္ေသာအခါလည္း အေစာင့္သူရဲေကာင္း မ်ားက တား ဆီးမွဳ မရွိဘဲ တေၾကာင္းခ်င္းဝင္လာသည္ကို ျမင္ေနရသည္၊ ေနာက္ဆံုးတံခါးသို႔ ေရာက္ေသာ အခါ မင္းဗာ ဘုရင္သည္ ပလႅင္ထက္မွ ဆင္းၿပီးရွိခိုးလွ်က္ ဆီးႀကိဳေနေလသည္။ အေစာင့္မ်ားအတားအဆီးမရွိဘဲ ဝင္လာ သည္ကို ေတြ႔သျဖင့္ ရန္သူမဟုတ္သည္ကိုလည္း ဘုရင္ႀကီးသိရွိေနခ့ဲသည္။ သွ်င္ျမဝါသည္ ပလႅင္ေပၚသို႔ တက္ထိုင္လိုက္ၿပီး စကားတစ္ခြန္းမွမဆိုဘဲ ပလႅင္ေရွ႕တြင္ထိုင္၍ ရွိခိုးေနေသာ မင္းဗာဘုရင္အား နဖူးတည့္ တည့္ကို ေတာင္ေဝွးျဖင့္ခ်ိန္ရြယ္ၿပီး “ေဟ့ မဟာရာဇာ – သင္သည္ မိန္းမေလာ ၊ေယာက်္ား ေလာ၊ငါက သင္ အား မိန္းမဟူ၍ျမင္သည္၊ မိန္းမ မိန္းမ မိန္းမ ” ဟု သံုးႀကိမ္ေျပာဆိုၿပီးပလႅင္မွ ဆင္းကာ လာလမ္း အတိုင္း ျပန္သြားခ့ဲေလသည္။
ညီလာခံတစ္ခုလံုး တိတ္ဆိတ္ညိဳးငယ္ေသာမ်က္ႏွာျဖင့္ ဘုရင္မင္းကိုသာ ေငးၾကည့္ေနၾကေလသည္။ မင္းဗာ ဘုရင္၏မ်က္ႏွာေတာ္မွာလည္း ရွက္စိတ္ေၾကာင့္ နိန္ျမန္းေနေပသည္။ ထိုအထဲတြင္ မဟာပညာေက်ာ္ တစ္ ေယာက္သာရႊင္ပ်ေသာ မ်က္ႏွာျဖင့္ ဘုရင္အားၾကည့္ေနေလသည္။ မင္းဗာဘုရင္သည္ ညီလာခံကို ရုပ္သိမ္း ေစၿပီး စိတ္မအီမသာျဖင့္ ေလ်ာင္းေတာ္ဦးေဆာင္သို႔သြားကာ သလြန္ေညာင္ေစာင္း၌ လဲေလ်ာင္း အနားယူ ခ့ဲသည္။ မဟာပညာေက်ာ္လည္း အိမ္သို႔ျပန္ကာ သူဆင္းရဲအဝတ္အစား မ်ားကိုဝတ္၍ ဘုရင္ထံခစားဝင္ေလ သည္။ မဟာပညာေက်ာ္ေလ်ာင္း ေတာ္ဦးေဆာင္သို႔ ေရာက္ေသာအခါ မင္းဗာဘုရင္ မွာ မ်က္စိကိုမိွတ္ၿပီး ေတြးေနခိုက္ျဖစ္သည္။
မင္းဗာဘုရင္မွာ မ်က္ေစ့ကို ဖြင့္ၾကည့္လိုက္ေသာအခါ မဟာပညာေက်ာ္ကို ထူးဆန္းေသာ အဝတ္အစားျဖင့္ ျမင္ေတြ႔ရ၍ စိုက္ၾကည့္ေနခ့ဲသည္။ မင္းဗာဘုရင္သည္ ေလ်ာင္းေနရာမွထၿပီး သလြန္ေပၚထိုင္ေသာအခါ မဟာပညာေက်ာ္သည္ မင္းဗာဘုရင္အား ဤသို ့ေလွ်ာက္တင္ေလသည္။ “ ဘုန္းေတာ္ႀကီးလွစြာေသာ အရွင္ မင္းျမတ္ ယေန႔နံနက္ ညီလာခံသဘင္တြင္ ေရာက္လာခ့ဲေသာပုဂၢိဳလ္မွာ အျခားသူမဟုတ္ပါ။ အရွင္မင္းျမတ္ ၏ ေနာင္ေတာ္ သွ်င္ျမဝါျဖစ္ပါသည္။ ရေသ့အသြင္ေျပာင္းေန၍ မမွတ္မိျခင္းသားျဖစ္ပါသည္။ ၄င္းဆိုေသာ စကားမွာ အလြန္မဂၤလာရွိေသာ စကားျဖစ္ပါသည္။ ရခိုင္အမ်ဳိးကို ခ်စ္လြန္းသျဖင့္ ေျပာဆိုေသာ စကား ျဖစ္ပါ သည္။ အလြန္လည္း ေက်းဇူးတင္စရာေကာင္းလွပါသည္ ဟု ေလွ်ာက္ထားေလသည္။
မင္းဗာဘုရင္က မဟာပညာေက်ာ္ေလွ်ာက္ထားခ်က္ကို ျပည့္စံုေအာင္ ေနာက္ထပ္ ေလွ်ာက္တင္ခိုင္းေလ သည္။ မဟာပညာေက်ာ္က သွ်င္ျမဝါသည္ အရွင္မင္းႀကီးကို မိန္းမ ဟုေခၚရျခင္းမွာ “အရွင္မင္းႀကီးသည္ လင္ ေယာက်္ား၏ ဧည့္သည္တာဝန္ကို တာဝန္ေက်ေအာင္ ဧည့္ခံေနေသာမိန္းမႏွင့္ တူေနပါသည္။ အေၾကာင္း မွာ အရွင့္ဖခမည္းေတာ္ စလတၱာေစာမြန္လက္ထက္ကေရာက္ေနေသာေမာ္လဝီမ်ား ျဖစ္ၾကသည့္ – ကာဒီ ၊ ဆာဒူခန္ ၊ မူရွား တို႔သည္ သူတို႔သေဘာအေလ်ာက္ ဗလီမ်ားေဆာက္၍ မူဆလင္သာသနာ ျပဳေနၾကပါသည္ ကို အိမ္ရွင္တစ္ေယာက္အေနျဖင့္ မည္သို႔မွ် မကန္႔ကြက္လွ်င္ သေဘာတူရာေရာက္ၿပီး အိမ္ရွင္၏ မယား ဝတ္ ေက်သလိုျဖစ္ေန၍ သွ်င္ျမဝါက အရွင္မင္းႀကီးအား မိန္းမဟုေခၚဆိုျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ထိုအ ခါ မင္းဗာ ဘုရင္က မဟာပညာေက်ာ္အား သို ့ျဖစ္လွ်င္မည္သို ့ေဆာင္ရြက္ရမည္ကို ေလွ်ာက္တင္ ေစသည္။
မဟာပညာေက်ာ္က ေဘးေလာင္းေတာ္ မင္းေစာမြန္လက္ထက္က သူရတန္မင္းအား ေပးအပ္ခ့ဲရေသာ ရခိုင္ ေဒသျဖစ္သည့္ ဘဂၤလားနယ္ကိုျပန္လည္ သိမ္းယူရရွိေအာင္ ႀကံေဆာင္ရပါမည္။ “ကုလားပုစြန္ တဆယ့္ႏွစ္
တန္ကို မေက်ာ္ရ ” ဟူ၍စကားရွိပါသည္။ အရွင္မင္းႀကီးသည္ မင္းေစာမြန္မွ စ၍ေရတြက္ေသာ္ တစ္ဆယ့္ႏွစ္ ကို ေရာက္ေနပါသည္။ ယင္းေၾကာင့္ ဘဂၤလား ၁၂ ၿမိဳ ႕ကို ရရန္သင့္ေတာ္ၿပီျဖစ္ေၾကာင္း တင္ေလွ်ာက္ခ့ဲ သည္။ ထိုအခါ မင္းဗာဘုရင္သည္ သွ်င္ျမဝါေျပာေသာစကားကို သေဘာေပါက္နားလည္လက္ခံကာ မဟာပ ညာေက်ာ္အား စစ္ခ်ီတက္ရန္ စီမံခန္ ့ခြဲေစၿပီး မဟာနႏၵသူရ ဘြဲ ့ရာထူးျဖင့္ သကၠရာဇ္ ၈၉၄ ခု ၊တန္ေဆာင္ မုန္း လျပည့္ (၉)ရက္ေန ့တြင္ စစ္ခ်ီတက္ေတာ္မူၿပီး ေမာက္သူဇာ ၊ ဒကၠာ ၊ ဂန္ဘီလာ ၊ သီလတ္၊ ပဋိတၱရား ၊ ဂဂၤါသာရ ၊ စစ္တေကာင္း ၊ ေဂဏေတာ္ပလႅင္ ၊ ကံသာ ၊ တိလိဂၤ ါ ၊ ဘာရီဆာရ္ ၊ ေရာင္ပုရ္ ၊ စေသာ ဘဂၤါး (၁၂)ၿမိဳ႕ကို ခ်ီတက္ သိမ္းပိုက္ခ့ဲေလသည္။ စစ္ေအာင္ႏိုင္၍ဘဂၤ ါး (၁၂) ၿမိဳ႕ကို ျပန္လည္သိမ္းပိုက္ႏိုင္ခ့ဲၿပီး အျပန္တြင္ ဗုဒၶဂါယာမွာ ကုသိုလ္ေကာင္းမွဳ ျပဳခ့ဲေလသည္။ မဟာေဗာဓိ ေစတီေတာ္ႀကီးကို ျပန္လည္ျပဳျပင္ ခ့ဲသည္။ ၿပိဳပ်က္ေနေသာ ေစတီပုထိုးတို႔မွ မေရတြက္ႏိုင္ေအာင္ မ်ားျပားလွေသာ ဓါတ္ေတာ္ေမြေတာ္တို႔ကို ယူေဆာင္ ၿပီး ေျမာက္ဦး သို ့ယူေဆာင္ၿပီးျပန္ခ့ဲေလသည္။ မင္းဗာဘုရင္ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕သို႔ေရာက္၍ မ်ားမၾကာမွီ ေပၚတူဂီ တို႔သည္ ေရတပ္အင္အားမ်ားစြာျဖင့္ ေျမာက္ဦးကိုတိုက္ခိုက္ရန္ ေရာက္လာခ့ဲၾကသည္။ ၄င္းေပၚတူဂီရန္ကို လည္း ရခိုင္ပညာရွိ အရက္ေသမ ဆရာေတာ္က အသက္ကိုစြန္႔ၿပီး ႀကံ ေဆာင္သျဖင့္ ေအာင္ျမင္ ခဲ့ေလသည္။ မင္းဗာဘုရင္သည္ မဇိၥဳမေဒသမွ ရရွိခ့ဲေသာ ဓာတ္ေတာ္ေမြေတာ္မ်ားကို ဌာပနာ ထည့္၍ ေစတီေဆာက္ရန္ သွ်င္ျမဝါအား တိုင္ပင္ခ့ဲေလသည္။ ဖိုးေခါင္ေတာင္ကိုညွိလွ်က္ မ႑ိဳင္ငါးရပ္ကို ဓာတ္ေတာ္ ေမြေတာ္ေပါင္း သ်ွစ္ေသာင္း ၊ အရြယ္အစား အမ်ဳိးမ်ဳိးရွိေသာ ဘုရားဆင္းထုေတာ္ေပါင္း သွ်စ္ ေသာင္း ကိုဌာပနာ၍ သ်ွစ္ေသာင္းပုထိုးေတာ္ႀကီးကို သကၠရာဇ္ ၈၉၇ခု ၊ တန္ေဆာင္မုန္းလျပည့္ေန႔ ေနထြက္ ခ်ိန္တြင္ တကမၻာလံုး ေအးခ်မ္းမွဳရွိရန္ ရည္ရြယ္ၿပီး ပႏၷက္ရိုက္ခ့ဲသည္။ ကုလားရန္ႏွင့္ေပၚတူဂီတို႔၏ ရန္ကို ေအာင္ျမင္ခ့ဲသည့္ အတြက္ ရန္ေအာင္ေဇယ် ပုထိုးေတာ္ႀကီးဟုလည္း ေခၚသည္။ သွ်င္ျမဝါသည္ ၿမိဳ႔အတြက္ အကာႀကီး အကာ ငယ္တို႔ကို စီမံခ့ဲေလသည္။ ေနာက္ဆံုးတြက္ ၿမိဳ႕သက္ တစ္ေထာင္ ရွည္ေစရန္ အတြက္ မိမိအသက္ကို စေတး သြားခ့ဲသည္။ သွ်င္ျမဝါသည္ မိမိတြက္ခ်၍ အခ်ိန္ေစ့ေရာက္ေသာအခါ ၾကာသပေတး သားကို စေတး ရမည္ ျဖစ္ေန၍ အျခားလူအသက္ကို မသတ္လိုသည္ကတစ္ေၾကာင္း ၊ စေတးရမည့္သူကို အခ်ိန္မရျဖစ္ေနသည္က တစ္ေၾကာင္း စေသာအေၾကာင္းမ်ားေၾကာင့္ မိမိဝမ္းဗိုက္ကို ဓားျဖင့္ထိုးၿပီးအူကို ၿမိဳ ့ခ်ာတိုင္၌ ရစ္ပတ္ကာ ၊ သူ ေသ ဆံုးေသာေနရာတြင္ ေျမျမဳပ္သၿဂိဳလ္ရန္ မွာထားခ့ဲေလသည္။ အူရစ္ပတ္ျခင္း ကုန္ဆံုးသည္ႏွင့္ ေျမျပင္ ေပၚသို႔ လဲက်ေသဆံုးခ့ဲသည္။ သွ်င္ျမဝါသည္ သက္ေတာ္၄၅ ႏွစ္သကၠရာဇ္ (၈၉၉)ခုႏွစ္တြင္ တိုင္းျပည္အတြက္ အသက္ကို စေတးခ့ဲေသာ အာဇာနည္မ်ဳိးခ်စ္ပုဂၢိဳလ္ ျဖစ္ေပသည္။ မင္းဗာ ဘုရင္မွာ ပညာရွိတစ္ဦး ဆံုးရွဳံးသျဖင့္ ယူႀကံဳးမရ ဝမ္းနည္းခ့ဲရသည္။ ရခိုင္ႏိုင္ငံ၏ ေက်းဇူးသွ်င္ ပညာရွိႀကီး အား ေျမတြင္ျမဳပ္၍ သာမန္ လူ တစ္ဦးက့ဲသို႔ သၿဂိဳလ္မွဳကို မျပဳလိုေပ။ ယင္းေၾကာင့္ မင္းဗာဘုရင္က ပညာရွိ တစ္ဦးအား သင့္တင့္ေလ်ာက္ ပတ္ေသာေနရာ၌ အခမ္းအနားႀကီးက်ယ္ျဖင့္ သၿဂိဳလ္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း အမိန္႔ ထုတ္၍ မီးသၿဂိဳလ္ၿပီး သွ်စ္ ေသာင္းဘုရား၏ ေတာင္ဘက္ ၊ ဘုရားေပါင္းေတာင္စြယ္တြင္ အရိုးျပာကို ဂူသြင္း ထားခ့ဲေလသည္။ ထိုေနရာကို သွ်င္ျမဝါသခၤ်ဳိင္းဟု ေခၚသည္။ သွ်င္ျမဝါေသဆံုးေသာအခါ သွ်င္ျမဝါအား လွဴ ဒါန္း၍ ရရွိေသာ ေရႊေငြ ပစၥည္းတို ့ႏွင့္သွ်င္္ျမဝါ၌ က်န္ခ့ဲေသာ ပစၥည္းမ်ာကို ဌာပနာၿပီး မင္းဗာဘုရင္သည္ သကၠရာဇ္ ၈၉၉ ခု ခရစ္ႏွစ္ ၁၅၈၇ တြင္ သွ်င္ျမဝါေစတီကို တည္ထားခ့ဲသည္။ ေစတီရွိေသာေတာင္ကိုလည္း သွ်င္ျမဝါေတာင္ဟု ေခၚတြင္ ခ့ဲေလသည္။
ကိုးကားေသာစာအုပ္မ်ား
၁။ ဆရာႀကီးဦးသာထြန္းေရးသားေသာ သွ်င္ျမဝါအေၾကာင္းလက္ေရးစာမူ
၂။ ရာဇဝင္ဆရာႀကီးဦးသာထြန္းေအာင္ေရးသားေသာ ရခိုင္မဟာရာဇဝင္ေတာ္ႀကီး
၃။ ရမ္းၿဗဲေတာင္ေက်ာင္း ဆရာေတာ္ အသွ်င္ စႏၵမာလာ လက္ေရးျဖင့္ေရးသားေသာရခိုင္ရာဇဝင္သစ္က်မ္း
၄။ ဦးေက်ာ္ေက်ာ္လွ ( ရခိုင္အာဇာနည္ သွ်င္ျမဝါ အတၳဳပတိ စာအုပ္ )
၅။ ေျမာက္္ဦးၿမိဳ ့ထင္ရွားေသာ ဘုရားမ်ား၏သမိုင္း ( ေျမာက္ဦးေဂါပက အဖြဲ ့ )