က်ေနာ္ ေဒနိန္႔ခါ ဗမာအစိုးရ အုပ္ခ်ဳပ္နီေရ ၿမန္မာနိုင္အတြင္းမွာ ပါဝင္နီေရ က်ေနာ္ရို႔ ရခုိင္လူမ်ိဳးတိ အနာဂတ္ေစာ္ ေၾကာက္ဖုိ႔ေကာင္းလာေရလို႔ ၿမန္ပါေရ ဇာၿဖစ္လို႔လဲ ဆိုေက ေဒဂုေစာ္ ဗမာအစိုးရေရ အဖက္ဖက္က ဝါးမ်ိဳလာဗ်ာလ္ ၿဖစ္ပါေရ စီးပြါးေရ ရခုိင္ၿပည္မွာ ဇာသူလုပ္နီေလၾကည့္ခီပါ ဗမာ၊ အုပ္ခ်ဳပ္နီေစာ္ပါကာ ဗမာ၊ ပညာေရးမွာဦးစီးနီေစာ္ပါကာ ဗမာ၊ အသံလႊင့္ဌာနပါကာ ဗမာလီသံပါ ရခုိင္တိက ေကာင္းခီပါေရ ဗမာလီသံနင့္ လႊင့္ေရအသံဆိုေက ယင္းခ်င့္ကိုေလ့ က်ေနာ္ရို႔ အၿပစ္ေၿပာလုိ႔မရပါ နွစ္ေပါင္းငါးဆယ္ေက်ာ္ ေဒပံုစံကိုသြင္းလာေစာ္ပါ ေဒခ်င့္ကိုလိုခ်င္လုိ႔ပါ၊ ယင္းပိုင္ဆုိေက က်ေနာ္ရို႔ ဇာလုပ္ရဖုိ႔လဲ ဇာလုပ္သင့္ေလဆိုေက စိုင္းစားဂတ္ရပါဖို႔ မစုိင္းစားေက က်ေနာ့္ရို႔ အမ်ိဳးသားေရး လကၡဏာေပ်ာက္လီပါဖုိ႔ဗ်ာလ္ ဗမာလူမ်ိဳးၾကီးပြားလာေရတစ္ဆက္တည္းမာ အၿခားတုိင္းရင္းသားတိအနာဂတ္ေရ အမ်ိဳးသားေရး လကၡဏာေပ်ာက္ဆံုးဖုိ႔ တစ္ၿဖည္းၿဖည္းနီလာေစာ္ ၿဖစ္တယ္လို႔ က်ေနာ္ဥဏ္အငယ္ေခ်နင့္ သံုးသပ္မိပါေရ၊ ဇာေၾကာင့္လဲဆိုေက လူရို႔လုိခ်င္ေစာ္က ၿမန္မာတစ္နိုင္ငံလံုး ဗမာလူမ်ိဳးအၿဖစ္ေၿပာင္းလြဲလာစီဖုိ႔ (သို႔) ဗမာမွဳၿပဳဖုိ႔ပါ၊ 
ယင္းနင့္လုိ႔ က်ေနာ္ရို႔ေရ ေဒနိန္႔ အၿခီခံကပင္စၿပီးေက လုပ္ဂတ္ရဖုိ႔ၿဖစ္ပါေရ လူၾကီးတိကို လုပ္လို႔မရပါဗ်ာလ္ လူလတ္ပိုင္းကိုေလ့ လုပ္လို႔မရပါဗ်ာလ္ လူငယ္တိကို လုပ္ရပါဖုိ႔ က်ေနာ္ရို႔ ရခုိင္ၿပည္အနာဂတ္ေစာ္ ရခုိင္လူငယ္တိလက္ထဲမွာ ရွိနီေရဆုိေစာ္ကို က်ေနာ္ရို႔သေလာေပါက္ရပါဖုိ႔ အားလံုးေလ့ သေဘာေပါင္းၿပီးသားၿဖစ္လိမ့္မယ္လုိ႔ ေမ်ာ္လင့္ပါေရ ရြီးနီယင္းက်ေနာ္တစ္ခု သတိရလာပါေရ က်ေနာ္က ထုိင္းမာဆိုခါ ထုိင္းက အေၾကာင္းေခ် တစ္ခုပါ ထုိင္းနိုင္ငံမာေလ့ လူမ်ိဳးတိ အမ်ားၾကီးဟိဂတ္ပါေရ ဆိုေက ထုိင္းလူမ်ိဳးမဟုတ္ပဲနင့္ အိစံ ဆိုေရလူမ်ိဳးအပါအဝင္ အၿခားလူမ်ိဳးတိေစာ္ လူရို႔ အမ်ိဳးသားေရး လကၡဏာတိကို ထိမ္းသိမ္းထားေစာ္ကို တြိၿမင္ရပါေရ၊ ဇာၿမင္ၿမင္ေရေလလုိ႔ဆိုခါ မူလတန္း အလယ္တန္း အထက္တန္း အဆင့္တိ ေက်ာင္းတက္ေတအခါ အိစံ လူမ်ိဳး ေရာရာ ဝတ္စံုနင့္ ေက်ာင္းတက္ရေစာ္ပါ ယင္းခ်င့္သည္ လူရို႔လူမ်ိဳး၏ အမ်ိဳးသားေရး လကၡဏာကို ထိမ္းသိမ္းထားေစာ္ၿဖစ္ပါေရ (သို႔ေသာ္လည္း က်ေနာ္ မသိေရ ဆိုးဂြတ္တိ ရွိဖုိ႔ ထင္ပါေရ က်ေနာ္ဥဏ္မွီသေလာက္ကို တင္ၿပေစာ္ၿဖစ္တယ္)၊ က်ေနာ္ရို႔ ရခုိင္လူမ်ိဳးမာေလ့ ဗမာအစိုးရသတ္မွတ္ထားေရ ဝတ္စံုသက္သက္နင့္ မဟုတ္ပဲ ကိုယ့္ ရခုိင္ရိုးရာဝတ္စံုဝတ္လုိ႔ေက်ာင္းတက္ရမယ္ဆိုေရ ဥပေဒမ်ိဳး ရခုိင္ၿပည္မွာ လုပ္သင့္ပါေရေလ။
ဆိုေက ေနာက္ဖက္မွာ က်ေနာ္ရို႔ ရခုိင္ၿပည္ကို ဗမာလူမ်ိဳးတိေစာ္ အကြက္က်က် တိုက္ခိုက္နီေစာ္ၿဖစ္တယ္လို႔ က်ေနာ္ အဂုေလာေလာဆိုင္မွာ သေဘာေပါက္နီပါေရ ဇာၿဖစ္လို႔လဲ ညီေခ်လို႔ လာမိန္းေက က်ေနာ္ေရ ကုလား ၿပႆနာကို လံုးဝ သြီးရိုး သားလို႔ မဟုတ္လုိ႔ ၿမင္ပါေရ ေခတ္အဆက္ဆက္ သြန္းပါလတ္ေစာ္ပါ ကုလားတိကို ဗမာ အစိုးရအဆက္ဆက္ပါ၊ က်ေနာ္ရို႔ ရခုိင္လူမ်ိဳးတိအတြက္ ဗမာလူမ်ိဳးမွာ (သို႔) ဗမာအစိုးရ အဆက္ဆက္မွာ လံုးဝေလ့ ေကာင္းေရစိတ္မရွိဆိုေစာ္ ေသခ်ာနီပါေရ၊ ဦးနုအစိုးရ သြင္းခေရကုလားနင့္ ေနဝင္းအစိုးရရို႔ လုပ္ခေရ လုပ္ဇာတ္တိကို ေဒနိန္႔က်ေနာ္ရို႔ အဆိုးဝါးဆုံုးခံနီဂတ္ရဗ်ာလ္ယင္းနင့္လုိ႔ က်ေနာ္ရို႔ေရ ေဒနိန္႔ အၿခီခံကပင္စၿပီးေက လုပ္ဂတ္ရဖုိ႔ၿဖစ္ပါေရ လူၾကီးတိကို လုပ္လို႔မရပါဗ်ာလ္ လူလတ္ပိုင္းကိုေလ့ လုပ္လို႔မရပါဗ်ာလ္ လူငယ္တိကို လုပ္ရပါဖုိ႔ က်ေနာ္ရို႔ ရခုိင္ၿပည္အနာဂတ္ေစာ္ ရခုိင္လူငယ္တိလက္ထဲမွာ ရွိနီေရဆုိေစာ္ကို က်ေနာ္ရို႔သေလာေပါက္ရပါဖုိ႔ အားလံုးေလ့ သေဘာေပါင္းၿပီးသားၿဖစ္လိမ့္မယ္လုိ႔ ေမ်ာ္လင့္ပါေရ ရြီးနီယင္းက်ေနာ္တစ္ခု သတိရလာပါေရ က်ေနာ္က ထုိင္းမာဆိုခါ ထုိင္းက အေၾကာင္းေခ် တစ္ခုပါ ထုိင္းနိုင္ငံမာေလ့ လူမ်ိဳးတိ အမ်ားၾကီးဟိဂတ္ပါေရ ဆိုေက ထုိင္းလူမ်ိဳးမဟုတ္ပဲနင့္ အိစံ ဆိုေရလူမ်ိဳးအပါအဝင္ အၿခားလူမ်ိဳးတိေစာ္ လူရို႔ အမ်ိဳးသားေရး လကၡဏာတိကို ထိမ္းသိမ္းထားေစာ္ကို တြိၿမင္ရပါေရ၊ ဇာၿမင္ၿမင္ေရေလလုိ႔ဆိုခါ မူလတန္း အလယ္တန္း အထက္တန္း အဆင့္တိ ေက်ာင္းတက္ေတအခါ အိစံ လူမ်ိဳး ေရာရာ ဝတ္စံုနင့္ ေက်ာင္းတက္ရေစာ္ပါ ယင္းခ်င့္သည္ လူရို႔လူမ်ိဳး၏ အမ်ိဳးသားေရး လကၡဏာကို ထိမ္းသိမ္းထားေစာ္ၿဖစ္ပါေရ (သို႔ေသာ္လည္း က်ေနာ္ မသိေရ ဆိုးဂြတ္တိ ရွိဖုိ႔ ထင္ပါေရ က်ေနာ္ဥဏ္မွီသေလာက္ကို တင္ၿပေစာ္ၿဖစ္တယ္)၊ က်ေနာ္ရို႔ ရခုိင္လူမ်ိဳးမာေလ့ ဗမာအစိုးရသတ္မွတ္ထားေရ ဝတ္စံုသက္သက္နင့္ မဟုတ္ပဲ ကိုယ့္ ရခုိင္ရိုးရာဝတ္စံုဝတ္လုိ႔ေက်ာင္းတက္ရမယ္ဆိုေရ ဥပေဒမ်ိဳး ရခုိင္ၿပည္မွာ လုပ္သင့္ပါေရေလ။အၿခားတစ္ဖတ္မွာ ေအာင္ဆန္းသီးေစာ္ေလ့ သြီးရိုးသားရိုး မဟုတ္ဆိုေစာ္ပါ၊ ေဝညီေခ် ေကာင္းစိတ္ဓါတ္ၿပင္းထန္ကားလို႔ မေၿပာပါေက့ ေဒနိန္႔ေဒပိုင္ မေၿပာလို႔ မရပါ၊ ယင္းသူရို႔ ေဒပိုင္လုပ္နီေစာ္ပါေလ၊ က်ေနာ္ရို႔လူမ်ိဳးကို အမ်ိဳးခ်စ္တယ္လုိ႔ ေၿပာဂတ္တယ္ "ဗ"တိ က်ေနာ့္ေရွ႔မွာ လာေၿပာေက က်ေနာ္ ၿပန္လို႔ မိန္းပါေရ မင္းရို႔ ငါရို႔နီရာမွာဆိုေက ဇာပိုင္ရွိဖုိ႔လဲ သိလားလို႔ ပါ ဇာၿဖစ္လုိ႔လဲဆိုေက ေပ်ာက္ကြယ္ဖုိ႔လုပ္နီေရ လူမ်ိဳးတစ္မ်ိဳးအတြက္ ေဒခ်င့္ေစာ္ အမ်ိဳးခ်စ္ေစာ္လို႔ မေခၚပါသိ ဗမာတိေလ့ က်ေနာ္ရို႔ နီရာမွာဆိုေက ေဒပိုင္ရွိဖို႔ေစာ္ပါဗ်ာလ္ေလ ဆိုေက က်ေနာ္ရို႔ အမ်ိဳးမခ်စ္သိဆိုေက ခ်စ္ဂတ္ရပါဖုိ႔ ေဒနိန္႔မခ်စ္လုိ႔ မရပါဗ်ာလ္ေထာ (ၿပည္ပမာ မ်ိဳးခ်စ္ေတလုိ႔ လုပ္နီဂတ္ေတ ရခုိင္အဖြဲ႔အစီးတိ စုစည္းလို႔ မရေစာ္က မခ်စ္ေၾကာင္းသက္သီၿပနီပါေရ (ေဖသာစားေစာ္ကို က်ေနာ္မဆိုလိုပါ) ဇာခ်င့္ကိုခ်စ္ဂတ္ေစာ္ပါလဲ တစ္စုတစ္ရံုးနင့္ လားဂတ္ဖုိ႔ မဟုတ္ပါလားေရ)တစ္ဖက္မွာ ကုလားရန္နင့္ ေနာက္တစ္ဖက္မွာ ဗမာရန္ရို႔ရွိဂတ္ပါေရေဒ ဆိုေက က်ေနာ္ရို႔ေစာ္ ၿပည္ပကက်ည္းရာ ေအာ္နီလို႔ မရပါေဒ ၿပည္ထဲကို ဝင္ရပါဖုိ႔ အၿပီးေက အလုပ္လုပ္ဂတ္ရပါဖုိ႔ေဒ က်ေနာ္ရို႔လူမ်ိဳးအတြက္ က်ေနာ္ရို႔ၿမီအတြက္ က်ေနာ္ရို႔ရာ လုပ္ရဖို႔ေစာ္ၿဖစ္ေတလို႔ ရခိုင္သားတိုင္း သေဘာေပါက္ထားဂတ္ပါေရ။ ဆိုေက ဗမာအစိုးရက ဖိတ္စီ မဖိတ္စီ က်ေနာ္ရို႔ ဝင္ကို ဝင္ဂတ္ရပါဖုိ႔ ဝင္လုိ႔လုပ္ရဖို႔ ၿဖစ္ပါေရ၊ ခ်စ္ပါေရလုိ႔ ၿပည္ပက ေအာ္နီလို႔ တစ္ခုေလ့ ထူးလာဖုိ႔ မၿမင္ပါ၊
ဟန္ခ်က္အညီတီခ်က္ယင္း ရခုိင္စည္သံ
မ်ိဳးမင္းေလး (ၿပည္ပ)