ေမာင္ေအး
----------
အိႏၵိယႏိုင္ငံ ကာလကတၱား အက်ဥ္းေထာင္မွ လြတ္ေျမက္လာသည့္ ရခိုင္ကရင္ ရဲေဘာ္ ၃၄ ဦးထဲမွ မလြတ္ဘဲက်န္ရွိလိုက္သည့္ ရဲေဘာ္ ၃ သံုးဦး ယမန္ေန႕က အျပီးအပိုင္ လြတ္ေျမာက္လာျပီ ျဖစ္သည္။
ယခု လြတ္ေျမာက္လာသည့္ ရဲေဘာ္သံုးဦးမွာ ရခိုင္အမ်ိဳးသား လူလူ၊ ေဟးလီႏွင့္ ကရင္ အမ်ိဳးသား ေမာင္ႏိုင္တို႕ ျဖစ္သည္။
ပထမ အသုတ္ (၃၁ ) ဦး ေထာင္မွ လႊတ္ေျမာက္လာစဥ္။သူတုိ႕ ၃ ဦး လြတ္ေျမာက္လာသည့္ ကိစၥႏွင့္ပတ္သတ္ျပီး အဖြဲ႕ ေခါင္းေဆာင္ ကိုဓညလင္းက ယခုကဲ့သို႕ ေျပာသည္။
" သူတို႕ မေန႕က နံနက္ပိုင္းက လြတ္တယ္။ သူတို႕ကို ကာလကတၱားကေန အမူစစ္ဖို႕ ပို႕ပေလယားကို ဒီလ ၉ ရက္ေန႕က ပို႕လိုက္တယ္။ ပို႕ပေလးယား ၁၄ ရက္ေန႕က ေရာက္သြားတယ္။ သူတို႕ တရားရံုးကို သြားတယ္။ အဲဒီမွာ တခါတည္းလြတ္ လိုက္တာ။ အမွန္က သူတို႕ရံုးခ်ိန္းက ၁၈ ရက္ေန႕မွ ဆိုေတာ့ လြတ္ရမွာ အဲဒီေန႕မွ လြတ္ရမွာ အခု ေတာ့ ေစာေစာစီးစီး လြတ္ေပး လိုက္တယ္။"
ယခုလြတ္ေျမာက္လာသည့္ ၃ ဦးမွာ ပို႕ပေလးယားကြ်န္းတြင္ အက်ဥ္ခ်ဳပ္ႏွင့္ေနရစဥ္ အိႏၵိယ ရဲတပ္သား တဦးႏွင့္ စကားမ်ားခဲ့သျဖင့္ တရားစြဲဆိုခံခဲ့ရသည့္ အတြက္ ယခုကဲ့သို႕ ေထာင္မွ မလႊတ္ဘဲ ၾကန္႕ၾကာ ေနာက္က် ေနခဲ့ရျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း ကိုဓည လင္းက ဆက္ေျပာသည္။
"ကြ်န္ေတာ္တို႕ ပို႕ပေလးယားမွာ ရွိေနတုန္းက သူတို႕နဲ႕ အေစာင့္ပုလိပ္တဦးနဲ႕ စကားမ်ားၾကတယ္။ ရန္ ျဖစ္တဲ့အဆင့္ေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ စကားမ်ားၾကတဲ့အဆင့္ပါ။ ဒါကို ပုလိပ္က အျမင္ကပ္ ပုဒ္မနဲ႕ တရားစြဲ တာမ်ိဳးပါ။ ဥပမာ တာ၀န္ခ်ိန္မွာ ေႏွာင့္ခ်က္တဲ့ အမူ၊ ၀တၱရားေႏွာင့္ခ်က္မႈနဲ႕ တရားစြဲခံရတဲ့ အတြက္ သူတို႕ ေနာက္က် က်န္ခဲ့တာပါ။"
အခုအခါ သူတို႕သံုးဦးမွာ ပို႕ပေလးယားကြ်န္းတြင္ရွိေနျပီး မၾကာမီရက္ပိုင္းအတြင္း နယူးေဒလီသုိ႕ ပို႕ေဆာင္မည္ ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
" သူတို႕ကို ဒီနယူးေဒလီကို ပို႕မွာပါ။ ကြ်န္ေတာ္တို႕နဲ႕ အတူ ေနထိုင္မွာပါ။ ဒီမွာ ေနထိုင္ေရးကေတာ့ က်ပ္တည္း ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေနၾကရမွာပါ။ အခုေတာ့ UNHCR ကေတာ့ အကူအညီ ေပးထားပါ တယ္။ ဒီႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလအထိ ကူညီးေပးဖို႕ဆိုျပီးသူတို႕ေျပာထားတယ္။ ဒီႏွစ္ကုန္ရင္ေတာ့ ေနာက္ႏွစ္ အ တြက္ မေသခ်ာေသးဘူး သူတို႕မွာ ဘတ္ဂ်က္ မရွိေသးဘူးလို႕ေျပာတယ္။ အခုေတာ့ UNHCR အကူအညီနဲ႕ ေနၾကပါတယ္။"
သူတို႕ အထဲမွ ၃၁ ေယာက္ကို ယခုႏွစ္ ေမလ ၁၉ ရက္ေန႕က ကာလကတၱားအက်ဥ္းေထာင္မွ လြတ္ေပးခဲ့သည္။ ယခုခါ သူတို႕မွာ ေဒလီျမိဳ႕တြင္ UNHCR ကုလသမဂၢ ဒုကၡသည္မ်ားဆိုင္ရာရံုးမွ အကူအညီႏွင့္ ေနထိုင္လွ်က္ရွိသည္။
၁၉၉၈ ခုႏွစ္ ေဖေဖၚ၀ါရီလက အိႏၵိယ ေထာက္လွမ္းေရးမွ အန္ဒမင္ကြ်န္း ရွိ လန္းေဖါ့ ကၽြန္းတြင္ စစ္အေျခစိုက္ စခန္း တခု တည္ေဆာက္ရန္ ေခၚ ယူျပီး ကၽြန္းေပၚ အေရာက္တြင္ ရခိုင္ျပည္ တပ္မေတာ္မွ ဗိုလ္ရာဇာအပါ အ၀င္ ေခါင္းေဆာင္ ၆ ဦးကို အိႏၵိယ စစ္တပ္မွ သတ္ျဖတ္ခဲ့ျပီး က်န္ ရဲေဘာ္ ၃၄ ဦးကို အိႏၵိယ အစိုးရမွ ႏွစ္ေပါင္း ၁၀ ေက်ာ္အၾကာ ဖမ္းဆီး ထိန္းသိမ္းထားခဲ့သည္။
အဆိုပါ ရဲေဘာ္မ်ားမွာ ကရင္အမ်ိဳးသားအစည္းအရံုးလက္ေအာက္ခံ KNLA မွ ကရင္ရဲေဘာ္မ်ားႏွင့္ ရခိုင္ျပည္ အမ်ိဳးသားညီညြတ္ေရးပါတီ NUPA လက္ေအာက္ခံ Arakan Army မွ ရဲေဘာ္မ်ား ျဖစ္ၾကသည္။
----------
အိႏၵိယႏိုင္ငံ ကာလကတၱား အက်ဥ္းေထာင္မွ လြတ္ေျမက္လာသည့္ ရခိုင္ကရင္ ရဲေဘာ္ ၃၄ ဦးထဲမွ မလြတ္ဘဲက်န္ရွိလိုက္သည့္ ရဲေဘာ္ ၃ သံုးဦး ယမန္ေန႕က အျပီးအပိုင္ လြတ္ေျမာက္လာျပီ ျဖစ္သည္။
ယခု လြတ္ေျမာက္လာသည့္ ရဲေဘာ္သံုးဦးမွာ ရခိုင္အမ်ိဳးသား လူလူ၊ ေဟးလီႏွင့္ ကရင္ အမ်ိဳးသား ေမာင္ႏိုင္တို႕ ျဖစ္သည္။
ပထမ အသုတ္ (၃၁ ) ဦး ေထာင္မွ လႊတ္ေျမာက္လာစဥ္။" သူတို႕ မေန႕က နံနက္ပိုင္းက လြတ္တယ္။ သူတို႕ကို ကာလကတၱားကေန အမူစစ္ဖို႕ ပို႕ပေလယားကို ဒီလ ၉ ရက္ေန႕က ပို႕လိုက္တယ္။ ပို႕ပေလးယား ၁၄ ရက္ေန႕က ေရာက္သြားတယ္။ သူတို႕ တရားရံုးကို သြားတယ္။ အဲဒီမွာ တခါတည္းလြတ္ လိုက္တာ။ အမွန္က သူတို႕ရံုးခ်ိန္းက ၁၈ ရက္ေန႕မွ ဆိုေတာ့ လြတ္ရမွာ အဲဒီေန႕မွ လြတ္ရမွာ အခု ေတာ့ ေစာေစာစီးစီး လြတ္ေပး လိုက္တယ္။"
ယခုလြတ္ေျမာက္လာသည့္ ၃ ဦးမွာ ပို႕ပေလးယားကြ်န္းတြင္ အက်ဥ္ခ်ဳပ္ႏွင့္ေနရစဥ္ အိႏၵိယ ရဲတပ္သား တဦးႏွင့္ စကားမ်ားခဲ့သျဖင့္ တရားစြဲဆိုခံခဲ့ရသည့္ အတြက္ ယခုကဲ့သို႕ ေထာင္မွ မလႊတ္ဘဲ ၾကန္႕ၾကာ ေနာက္က် ေနခဲ့ရျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း ကိုဓည လင္းက ဆက္ေျပာသည္။
"ကြ်န္ေတာ္တို႕ ပို႕ပေလးယားမွာ ရွိေနတုန္းက သူတို႕နဲ႕ အေစာင့္ပုလိပ္တဦးနဲ႕ စကားမ်ားၾကတယ္။ ရန္ ျဖစ္တဲ့အဆင့္ေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ စကားမ်ားၾကတဲ့အဆင့္ပါ။ ဒါကို ပုလိပ္က အျမင္ကပ္ ပုဒ္မနဲ႕ တရားစြဲ တာမ်ိဳးပါ။ ဥပမာ တာ၀န္ခ်ိန္မွာ ေႏွာင့္ခ်က္တဲ့ အမူ၊ ၀တၱရားေႏွာင့္ခ်က္မႈနဲ႕ တရားစြဲခံရတဲ့ အတြက္ သူတို႕ ေနာက္က် က်န္ခဲ့တာပါ။"
အခုအခါ သူတို႕သံုးဦးမွာ ပို႕ပေလးယားကြ်န္းတြင္ရွိေနျပီး မၾကာမီရက္ပိုင္းအတြင္း နယူးေဒလီသုိ႕ ပို႕ေဆာင္မည္ ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
" သူတို႕ကို ဒီနယူးေဒလီကို ပို႕မွာပါ။ ကြ်န္ေတာ္တို႕နဲ႕ အတူ ေနထိုင္မွာပါ။ ဒီမွာ ေနထိုင္ေရးကေတာ့ က်ပ္တည္း ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေနၾကရမွာပါ။ အခုေတာ့ UNHCR ကေတာ့ အကူအညီ ေပးထားပါ တယ္။ ဒီႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလအထိ ကူညီးေပးဖို႕ဆိုျပီးသူတို႕ေျပာထားတယ္။ ဒီႏွစ္ကုန္ရင္ေတာ့ ေနာက္ႏွစ္ အ တြက္ မေသခ်ာေသးဘူး သူတို႕မွာ ဘတ္ဂ်က္ မရွိေသးဘူးလို႕ေျပာတယ္။ အခုေတာ့ UNHCR အကူအညီနဲ႕ ေနၾကပါတယ္။"
သူတို႕ အထဲမွ ၃၁ ေယာက္ကို ယခုႏွစ္ ေမလ ၁၉ ရက္ေန႕က ကာလကတၱားအက်ဥ္းေထာင္မွ လြတ္ေပးခဲ့သည္။ ယခုခါ သူတို႕မွာ ေဒလီျမိဳ႕တြင္ UNHCR ကုလသမဂၢ ဒုကၡသည္မ်ားဆိုင္ရာရံုးမွ အကူအညီႏွင့္ ေနထိုင္လွ်က္ရွိသည္။
၁၉၉၈ ခုႏွစ္ ေဖေဖၚ၀ါရီလက အိႏၵိယ ေထာက္လွမ္းေရးမွ အန္ဒမင္ကြ်န္း ရွိ လန္းေဖါ့ ကၽြန္းတြင္ စစ္အေျခစိုက္ စခန္း တခု တည္ေဆာက္ရန္ ေခၚ ယူျပီး ကၽြန္းေပၚ အေရာက္တြင္ ရခိုင္ျပည္ တပ္မေတာ္မွ ဗိုလ္ရာဇာအပါ အ၀င္ ေခါင္းေဆာင္ ၆ ဦးကို အိႏၵိယ စစ္တပ္မွ သတ္ျဖတ္ခဲ့ျပီး က်န္ ရဲေဘာ္ ၃၄ ဦးကို အိႏၵိယ အစိုးရမွ ႏွစ္ေပါင္း ၁၀ ေက်ာ္အၾကာ ဖမ္းဆီး ထိန္းသိမ္းထားခဲ့သည္။
အဆိုပါ ရဲေဘာ္မ်ားမွာ ကရင္အမ်ိဳးသားအစည္းအရံုးလက္ေအာက္ခံ KNLA မွ ကရင္ရဲေဘာ္မ်ားႏွင့္ ရခိုင္ျပည္ အမ်ိဳးသားညီညြတ္ေရးပါတီ NUPA လက္ေအာက္ခံ Arakan Army မွ ရဲေဘာ္မ်ား ျဖစ္ၾကသည္။
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
.: နိရဥၥရာမွ